نقش خدمت سربازی در تکوین و تجلی رفتارهای شهروندی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران)

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی بین دانشجویان خدمت رفته و دانشجویان خدمت نرفته صورت گرفته است. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته تشریحی بوده و جامعه آماری شامل دانشجویان پسر دانشگاه تهران بود که از این میان تعداد 350 نفر (216 نفر خدمت نرفته و 134 نفر خدمت رفته) به عنوان نمونه در بخش کمی انتخاب گردید. جهت گردآوری داده های کیفی تعداد 15 نفر از دانشجویان خدمت رفته انتخاب و با آن ها مصاحبه به عمل آمد. در بخش کمی از پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1990) و در بخش کیفی از مصاحبه بدون ساختار جهت گردآوری داده ها استفاده شد. یافته های بخش کمی پژوهش نشان داد دانشجویانی که خدمت سربازی را گذرانده اند نسبت به سایر دانشجویان رفتارهای شهروندی سازمانی بیشتری را بخصوص در ابعاد جوانمردی، وجدان کاری و آداب اجتماعی از خود نشان می دهند. تحلیل داده های کیفی نشان داد دوره خدمت سربازی باعث پرورش خصیصه های مثبتی مانند تحمل سختی ها، مسئولیت پذیری، پختگی شخصیتی، افزایش خودکنترلی، تقویت باورهای دینی، وقت شناسی و نظم پذیری می شود. همچنین نتایج حاصل از تطابق همگونی یافته ها، بیانگر مطابقت یافته های بخش کمی با یافته های بخش کیفی پژوهش بود که خود تبیین کافی جهت بالاتر بودن سطح رفتارهای شهروندی دانشجویان خدمت رفته را ارایه داد.