بررسی تنوع ژنتیکی عملکرد علوفه و صفات مورفولوژیکی در جمعیت های فستوکا پابلند (Festuca arundinacea Schreb)

فستوکا پابلند ازجمله گیاهان علوفه ای مهم از خانواده گراس ها می باشد. فستوکا پابلند به دلیل مقاومت به شوری، خشکی، فلزات سنگین و چرای بی رویه و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک می تواند یک گزینه مناسب برای کشت وسیع در ایران به دلیل خشکسالی های اخیر و کاهش سطح مراتع باشد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 90 جمعیت فستوکا پابلند بر اساس ده صفت مورفولوژیکی و عملکردی (شامل قطر تاج پوشش، تعداد روز تا خوشه دهی، تعداد روز تا گرده افشانی، ارتفاع بوته، طول خوشه، قطر یقه، تعداد ساقه، طول برگ، عملکرد علوفه خشک و عملکرد بذر) در منطقه باسمنج تبریز از استان آذربایجان شرقی بین سالهای 1394 تا 1396 ارزیابی شد. نتایج مقایسه میانگین جمعیت ها نشان دهنده تفاوت معنی دار برای کلیه صفات بجز قطر تاج پوشش بود (p <0.01). بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که تعداد ساقه، طول پدانکل، قطر یقه و سطح تاج پوشش همبستگی مثبت و معنی داری با وزن علوفه خشک و وزن بذر داشتند. وراثت پذیری کلیه صفات متوسط تا زیاد بود. بیشترین میزان وراثت پذیری به ترتیب مربوط به صفات عملکرد دانه، عملکرد علوفه خشک و تاریخ گلدهی بود. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی، جمعیت های فستوکا پابلند به دو گروه اصلی زینتی و علوفه ای و چهار خوشه (خوشه 1 و 2 شامل جمعیت های دیررس و زودرس علوفه ای و خوشه 3 و 4 شامل جمعیت های زینتی) متفاوت تقسیم بندی شدند. خوشه 4 شامل جمعیت های زینتی با خوشه 1 شامل جمعیت های علوفه ای دارای بیشترین فاصله ژنتیکی بودند که با تلاقی بین آنها هتروزیس بیشتری انتظار می رود. نتایج نشان داد جمعیت های مورد بررسی در این پژوهش از تنوع لازم برای انجام برنامه های اصلاحی فستوکا پابلند برخوردار هستند و می توانند در برنامه های اصلاحی آینده این گیاه استفاده شوند.