کشت جنین بذر به منظور غلبه بر خفتگی بذر و تولید گیاهچه گیاه دارویی چویل (.Ferulago angulata (Schlecht.) Boiss)

گیاه دارویی چویل (Ferulagoangulata) متعلق به خانواده چتریان می باشد که بوسیله بذر تکثیر می شود، ولی خفتگی بذر عامل محدود کننده ای در تکثیر این گیاه است. به منظور ارزیابی کارایی کشت درون شیشه ای و همچنین ترکیب محیط کشت و نوع ریزنمونه بر رفع خفتگی بذر در گیاه چویل، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در پنج تکرار اجرا شد. تیمارها شامل چهار اکوتیپ (آبنهر، گایونه، وزگ و سی سخت) از استان کهگیلویه و بویراحمد و سه غلظت مختلف از محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ (یک چهارم، یک دوم و کامل) بودند. بذرهای جمع آوری شده پس از ضدعفونی، به صورت بذر کامل و رویان های جدا شده در محیط های ذکرشده کشت شدند. در این آزمایش، رویان های جدا شده با توجه به نوع اکوتیپ بعد از 6-3 روز جوانه زدند. اما در بذرهای کامل در محیط های کشت مورد استفاده هیچ گونه جوانه زنی مشاهده نشد. نتایج کشت رویان نشان داد که اثر محیط کشت و نوع اکوتیپ به طور معنی داری همه صفات گیاهچه ای اندازه گیری شده را تحت تاثیر قرار داد. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بین محیط کشت های مختلف اختلاف آماری معنی داری وجود داشت و محیط کشت MS4/1 نسبت به دو محیط کشت دیگر از نظر درصد جوانه زنی رویان و رشد گیاهچه برتری داشت. بین اکوتیپ های مختلف نیز از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود داشت و اکوتیپ گایونه درصد جوانه زنی رویان و رشد گیاهچه بالاتری نسبت به بقیه اکوتیپ ها داشت. بنابراین، کشت درون شیشه ای رویان های بذری گیاه چویل روی محیط کشت MS4/1 روش مناسبی برای غلبه بر خفتگی بذر فراهم می کند. گیاهچه های حاصل از جوانه زنی و رشد جنین با موفقیت به گلدان و محیط طبیعی انتقال یافت. با توجه به نتایج این تحقیق، عوامل بازدارنده جوانه زنی در گیاه چویل، در پوشش اطراف رویان قرار داشته و تا زمانی که عوامل بازدارنده رفع نشود، رویان قادر به جوانه زنی نخواهد بود. بنابراین، جداسازی و کشت رویان در شرایط درون شیشه ای ابزار مناسبی را برای رفع خفتگی بذر این گیاه، به ویژه برای مطالعات آزمایشگاهی فراهم می کند.