حیوانات در آثار سعدی

قدمت حضور حیوانات در عرصه ی زمین بیش از انسانهاست. آنگاه که آدمی پا به میدان هستی گذاشت و با قدرت تفکر بر مشکالت حیات در زمین چیره گردید، رابطه ی خود را با حیوانات باز تعریف نمود. در آغاز رابطه ی انسان و حیوان تابع همان قاعده ی جنگل بود، حیوانات تواناتر موجب هراس و ترس آدمی می شدند و او از آن ها می گریخت، حیوانات کم توان تر شکار می شدند و غذای انسان را فراهم می آوردند. ساخت اولین ابزارها به عنوان تولید اندیشه ی بشری، معادله را در رابطه ی انسان و حیوان دگرگون ساخت و قواعد جبری طبیعت به دست تفکر توانای بشر شکسته شد. با تغییر نظام معیشتی انسان، اشکال بهره جویی از حیوانات متنوع تر گردید. چنان که حیوانات اهلی نه تنها بخش بزرگی از معاش مادی آدمی را تامین کردند بلکه عضوی موثر در انجام کارها بودند و به اندازه ی اعضای خانواده صاحب نقش شدند. با تغییر جنبه های مختلف معیشت بشر و آغاز شهر نشینی، حضور حیوانات در عرصه فرهنگی مشاهده و آثار هنری به حضور آنان آراسته گردید. این پژوهش به بررسی نقش حیوانات در آثار سعدی می پردازد تا بخشی از حضور این موجودات را در ادبیات ایران زمین ترسیم کرده باشد.