بررسی پاسخ های مورفوفیزیولوژیک گیاه داروئی کلپوره (Teucrium polium L.) به تنش خشکی

در بین عوامل بازدارنده محیطی بر رشد و عملکرد گیاهان، خشکی مهم‏ترین عامل کاهش تولید به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‏رود. در این بین گیاه دارویی کلپوره (. (Teucrium polium Lیکی از مهم ترین گیاهان دارویی از خانواده نعناعیان است که در این مناطق دیده می‏شود. لذا به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه دارویی کلپوره، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده منابع طبیعی یزد اجرا شد. سطوح مختلف کمبود آب شامل شرایط 100 درصد ظرفیت زراعی ‏(شاهد)، 75 درصد ظرفیت زراعی (تنش ملایم)، 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش متوسط) و 25 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) بود. نتایج نشان داد که بیشترین مجموع ارتفاع انشعابات در بوته با (48/100 سانتی متر)، وزن تر و خشک اندام هوایی با (7/5 و 3/2 گرم) و غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در اندام هوایی به میزان (58/3، 45/0 و 7/2 درصد) مربوط به تیمار 75 درصد ظرفیت زراعی بود این در حالی بود که با افزایش بیشتر سطح تنش، غلظت کاروتنویید، کلروفیل a، b و کل افزایش یافت به طوری که بیشترین میزان آن در سطح تیمار خشکی 50 درصد ظرفیت زارعی به ترتیب برابر با 3/7، 5/21،2 /6 و 6/27میلی‏گرم بر گرم مشاهده شد در حالی‏که با تشدید کمبود آب (تیمار 25 درصد ظرفیت زراعی) غلظت این رنگریزه ها کاهش نشان داد. لذا در مجموع می‏توان بیان نمود که این حالت نشان از توان تطابق نسبی گیاه کلپوره با شرایط کمبود آب دارد. لذا به منظور استقرار بهتر این گیاه در مراتع بهتر است که یا با ریشه‏دار کردن قلمه‏های این گیاه در شرایط گلخانه و یا کشت بذور به مدت یک سال در گلخانه، نهال‏ها به مرتع انتقال داده شوند.