ارتباط برخی عوامل محیطی و حضور گونه های دارویی مرتع خوش ییلاق استان گلستان

آگاهی دقیق از روابط بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی از موارد لازم برای مدیریت اکوسیستم های مرتعی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر برخی عوامل خاکی و پستی بلندی بر پراکنش مهم ترین گیاهان دارویی مرتع خوش ییلاق استان گلستان انجام شد. در منطقه مورد مطالعه به منظور ثبت پارامتر های گیاهی از قبیل تراکم، فراوانی و درصد تاج پوشش، نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک از طریق پلات گذاری در طول ترانسکت در هر تیپ انجام شد. ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی و میزان شیب در هر پلات استخراج و ثبت شدند. در امتداد هر ترانسکت نمونه های خاک در مرکز 3 پلات (ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت) و از عمق 0 تا 30 سانتی متری برداشت گردید و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری شد. به منظور معرفی موثر ترین عامل محیطی در پراکنش گیاهان دارویی، از آنالیز تطبیقی قوس گیری شده (DCA) و آنالیز تطبیقی متعارفی (CCA) در محیط نرم افزاری PC- ORD5 استفاده شد. نتایج CCA نشان داد 53 درصد از کل تغییرات توسط محور های اول، دوم و سوم قابل توجیه است. عوامل جهت جغرافیایی، ماده آلی و میزان فسفر به ترتیب با میزان همبستگی520/0- ، 472/0 و 470/0- و در محور اول رج بندی عامل میزان شیب، درصد رطوبت و درصد رس به ترتیب با میزان همبستگی 601/0، 568/0- و 558/0- در محور دوم رج بندی و عامل درصد شن با میزان همبستگی 400/0 در محور سوم رج بندی به عنوان موثر ترین عوامل بر پراکنش گونه های دارویی مرتع خوش ییلاق معرفی شدند. با توجه به اینکه عوامل پستی و بلندی و دو خصوصیت مهم خاک (ماده آلی و درصد رطوبت) بر تغییرات پراکنش گیاهان دارویی اهمیت بیشتری داشتند به نظر می رسد در نظر گرفتن این عوامل در اصلاح و احیاء مرتع با محوریت گیاهان دارویی بتواند نیل به افزایش تولید و بهره وری گیاهان مذکور در رویشگاه مورد بررسی را تقویت نماید.