توضیح رفتار مراقبت از ستون فقرات با روش مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) در دانش آموزان: کاربرد نظریه شناختی اجتماعی

کمردرد از جمله اختلالات شایع ستون فقرات است. دغدغه اصلی افزایش میزان شیوع آن در دانش آموزان است که می تواند ناتوانی در بزرگسالی را سبب شود. هدف از این پژوهش توضیح رفتار مراقبت از ستون فقرات با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) و مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی (SCT)، در دانش آموزان بود. مدل مفروض شامل: مهارت ها، دانش اصول مراقبت از ستون فقرات، خودکارآمدی و باورهای انتظار نتیجه به عنوان متغیرهای مستقل و رفتار مراقبت از ستون فقرات به عنوان متغیر وابسته بود.

داده های 204 دانش آموز مدارس ابتدایی دولتی تهران، در بازه زمانی مهر ماه تا آبان ماه سال تحصیلی 98-1397 با  استفاده از پرسش نامه ساختارمند، جمع آوری شد. براساس داده ها، مدل مفروض با روش تحلیلی مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS، نسخه 24 و لیزرل نسخه 8.80 بررسی شد.

اثر مهارت ها، دانش، خودکارآمدی و باورهای انتظار پیامد بر رفتار مراقبت از ستون فقرات دانش آموزان به ترتیب: 0/73، 0/42، 0/87، 0/55بود. به علاوه، شاخص های برازش مانند شاخص برازش مقایسه ای (CFI)، شاخص برازش هنجار یافته (NFI)، شاخص نسبت کای اسکویر به درجه آزادی (χ2/df) و ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) نیکویی برازش مدل را نشان دادند.

یافته های مطالعه نشان داد مشارکت کنندگانی که مهارت ها، دانش، خودکارآمدی و باورهای قوی تری دارند؛ به احتمال زیاد، رفتار صحیح مراقبت از ستون فقرات را از خود بروز خواهند داد. با توجه به این مسیله، مداخلات مدرسه محور پیشگیری کننده از کمر درد، باید این عوامل شناختی را در نظر بگیرد و با استفاده از راهبردهای تغییر مناسب، آن ها را بهبود دهد.