تاملی بر «حکمت عرشی» در متون روایی

پژوهش پیش رو در پی تبیین این مساله است که «آیا گشودگی حکمت عرشی و معارف قدسی، اختصاص به ره آوردهای وحیانی با طریقیت پیامبری دارد یا حقیقتی پایدار برای زمان های مختلف است»؟ رویکرد هستی شناختی و معرفت شناختی احادیث در این خصوص، به مقتضای فیاض بودن خداوند، بر چنین گشودگی و ارتباطی به سان حقیقتی مستمر و جاودانه تاکید دارد. ازاین رو، جریان حکمت عرشی امری مستمر بوده و تنها شرط آن قابلیتی است که حاصل مجاهدت در طریق بندگی خالصانه خداوند است. براساس مبانی شیعیان مسلمان، همان گونه که آفرینش و رزاقیت الهی انقطاع ناپذیر است، ارتباط اولیاء الهی با خداوند و به تبع آن، نزول حکمت عرشی بر جانشان نیز امری پایدار می باشد. ضرورت بررسی این مساله ازآن روست که بازخوانی و ژرف نگری در متون روایی از این منظر، افق های تازه ای را می گشاید و منظومه معرفت دینی را غنای بیشتری می بخشد و تحلیل دیگری از خاتمیت پیامبری و نیز پایداری ارتباط با خداوند و اخذ نظام معرفتی ویژه را ارایه می دهد. اولیاء الهی با تهذیب نفس در پرتو هدایت الهی و با بسط جانشان، به مقام قرب حق رسیده و این توفیق را دارند که مستقیم و یا از طریق ملک قدسی به مخزن علم الهی راه یابند. ره آورد این اتصال، حکمت عرشی است. چنین حکمتی نه تنها خارج از چارچوب قرآن و احادیث نیست، بلکه تفسیر شریعت نیز محسوب می گردد .