نقدی بر معرفی فرقه «غلات» در دایره المعارف اسلام

از نگاه مستشرقان، پژوهش های تاریخی مارشال هاجسن از اسلام پژوهان و تاریخ دانان سالهای میانی سده 1900 میلادی سبب پدید آمدن نگاه و روشی نوین در مطالعات تاریخی خاورشناسان شده است. مدخل «غلات» یکی از بیست مدخلی است که به قلم او در دایره المعارف اسلام(EI) در حجمی قریب به یک صفحه(دو ستون) نوشته شده است. از آنجا که یکی از بنیادین ترین مقدمات در مباحث تاریخی، شناخت درست فرقه هاست لازم است اندیشه ها و عملکردهای هر فرقه به درستی شناسایی و معرفی گردد. بررسی مدخل غلات نشان می دهد که اطلاعات نادرستی درباره این فرقه در این مدخل ارایه شده است و نقد های گوناگونی بر محتوای آن وارد است. از آن جمله اشکال در دسته بندی فرق شیعه، انتساب آغازگری اندیشه مهدویت به غلات، برشمردن اعتقاد به عالم ذر در زمره عقاید غلات و... است. به نظر می رسد همه این اشکالات ناشی از عدم مراجعه نویسنده به منابع عربی است.