کاربست علم شناسی علامه طباطبائی در طبقه بندی علوم و پیامدهای آن

ارایه نظام جامعی از دانش‌ها همواره از ضرورت های پیش روی علم ورزان بوده است. نظریات طبقه‌بندی علوم برای پاسخ گویی  به این نیاز حقیقی پدید آمده است. با توجه به اهمیت این موضوع، بسیاری از فیلسوفان سعی نموده اند تقسیم‌بندی جامعی از علوم ارایه دهند. ملاک ها، معیارها و مبانی فلسفی و منطقی هر فیلسوف در طبقه‌بندی ارایه شده وی، تاثیر دارد. متفکران مسلمان هر یک با توجه به گرایش فلسفی خود نظم خاصی را برای دسته‌بندی علوم پیشنهاد نموده‌اند. در میان معاصران، علامه طباطبایی بیشتر و عمیقتر از دیگران بدین موضوع پرداخته است. علامه در ابتدا به تفکیک میان دو ساحت علوم حقیقی برهانی، در پرتو نظریه یقین ضروری، کلی و ذاتی گزاره های برهانی پرداخته و در پی آن به علوم اعتباری، در پرتو نظریه اعتباریات می پردازد. از دیدگاه علامه ما با دو دسته علوم و بالتالی دو معیار متفاوت برای وحدت و تمایز و به تبع طبقه بندی علوم مواجه هستیم. وی در ساحت علوم برهانی و فلسفی موضوع علم را به عنوان معیار وحدت و تمایز علوم طرح نموده و وجه حاجت علوم برهانی به موضوع را مستدل می نماید. در مقابل، با تحلیلی که از اعتباریات ارایه می نماید در علوم اعتباری غایت علم را معیار طبقه‌بندی علوم دانسته است.