بررسی مشخصه های سیلاب ناشی از شکست سد در محل تنگ شدگی رودخانه

در این پژوهش تغییرات مشخصه های سیلاب ناشی از شکست سد وحدت (قشلاق)، در محل هایی که سطح مقطع رودخانه به دلیل فعالیت های انسان تغییریافته است، موردبررسی قرار گرفت. به این منظور از مدل HEC-RAS برای شبیه سازی شکست سد و روندیابی سیلاب ناشی از آن استفاده شد. داده های مربوط به بدنه سد و دبی رودخانه قشلاق در استان کردستان از شرکت آب منطقه ای استان کردستان تهیه شدند. در نرم افزار Map Arc پس از تبدیل مدل رقومی ارتفاع (DEM) به مدل سه بعدی (TIN)، پارامترهای موردنیاز و خطوط مربوط به مقاطع عرضی بر روی رودخانه رسم شدند. این داده ها به مدل HEC-RAS انتقال یافتند. با بررسی های صحرایی مقاطع عرضی اصلاح و ضریب مانینگ در پهنه های مختلف اندازه گیری شدند. از مسیر موردمطالعه تصاویر متعددی تهیه شد. ارتفاع پل و خاک ریزهای موجود در مسیر جریان با استفاده از GPS ایستگاهی اندازه گیری شدند. پل گریزه و محل خاک ریزی های موردمطالعه در این پژوهش که به ترتیب در 23 و km 33 پایین تر از سد وحدت قرارگرفته اند، جهت بررسی تغییرات مشخصه های سیلاب در اثر تنگ شدگی موضعی انتخاب شدند. تغییرات ارتفاع و پهنای آب در نقاط موردمطالعه بررسی شدند. نتایج نشان داد که در محل پل گریزه دبی اوج سیلاب ناشی از شکست سد و عمق آب به ترتیب برابر m3/s 79/4773 و m 10 است. این مقادیر در محل خاک ریزها به ترتیب معادل m3/s 04/4330 و m 8/10 است. مقایسه این اعداد با داده های محاسبه شده در مقاطع قبل از این موانع، بیانگر کاهش قابل ملاحظه ظرفیت عبور جریان است.