سبک شناسی «فیه مافیه» و «مجالس سبعه» مولانا (در سطح ادبی؛ مقایسه تمثیل)

تمثیل که با مصداقی کردن مفاهیم ذهنی جایگاه خاصی در ادبیات تعلیمی و عرفانی پیدا کرده است، از نظرگاه سبک شناسی نیز به عنوان یکی از آرایه ها در سطح ادبی قابل بررسی است. مصادیق ملموس راه سریع و مناسبی برای تفهیم آموزه های اخلاقی و اندیشه های عرفانی است. در میان عرفای پارسیگوی، مولانا گوی سبقت را در تمثیلهای عرفانی ربوده است. او در مثنوی معنوی، فیه ما فیه، مجالس سبعه و مکاتیب آراء خود را به زینت تمثیل آراسته تا مفاهیم عمیق عرفانی تقریب ذهن مخاطبان و اهل ذوق شود. در پژوهش حاضر، با شیوه کتابخانه ای، به گونه ای تحلیلی- توصیفی به مدد شواهد مثال و سرانجام ارایه جدول به بررسی مفاهیم و ساختار تمثیلهای عرفانی دو کتاب «فیه ما فیه» و «مجالس سبعه» پرداخته شده، نیز به این پرسش پاسخ داده شده است که «در تمثیلهای این دو کتاب، پیوند میان ارکان تمثیل یعنی: مثال (مصداق) با ممثل (مفهوم) چگونه است؟» حوزه های معنایی تمثیلات در سه سطح خداشناسی، انسان شناسی و هستی شناسی جای گرفته اند که انسان شناسی بیشترین فراوانی را دارد و موضوع عرفان و معرفت بیشترین بسامد را شامل میشود.