بررسی عملکرد دانه و اجزا عملکرد لاین های مختلف دابل هاپلوئید کلزا تحت شرایط تنش خشکی

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزا عملکرد 99 لاین هاپلویید مضاعف کلزا، تحقیقی در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در دو شرایط رطوبتی (شرایط آبیاری عادی، تنش خشکی پس از گلدهی) در قالب طرح آگمنت با سه شاهد (هایولا 401، هایولا 420 و RGS003) در شش تکرار در سال زراعی 1392-1393 اجرا شد. نتایج نشان داد برای صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه در هر دو محیط بین ژنوتیپ های مورد بررسی تفاوت معنی-داری وجود داشت. تنش خشکی از مرحله گلدهی سبب کاهش عملکرد دانه و اجزای عملکرد شد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که تنوع زیادی بین لاین های هاپلویید مضاعف کلزا مورد مطالعه از نظر صفات عملکرد و اجزاء عملکرد وجود دارد که می توان از این تنوع در جهت بهبود و اصلاح عملکرد دانه کلزا استفاده کرد. با توجه به نتایج رگرسیون گام به گام در شرایط عدم تنش می توان از صفت تعداد خورجین در بوته و در شرایط تنش خشکی از صفت وزن هزار دانه به عنوان معیاری جهت انتخاب و بهبود لاین های برتر استفاده کرد. نتایج تجزیه کلاستر در هر دو شرایط تنش و عدم تنش ژنوتیپ های مورد مطالعه را در 4 گروه قرار داد. با توجه به شاخص های حساسیت به تنش (SSI) و تحمل به تنش (STI) لاین های 53، 87 و 84 دارای مقدار بالای STI و مقدار پایین SSI بودند بنابراین از این لاین ها در برنامه های بعدی اصلاح نباتات می توان استفاده کرد همچنین لاین های 85 و 53 در بین لاین های با عملکرد بالا در شرایط تنش خشکی کمترین کاهش عملکرد را داشتند و به عنوان لاین های سازگار با عملکرد بالا در شرایط تنش خشکی معرفی می شوند. با توجه به تنوع بالای بین لاین های مورد آزمایش پیشنهاد می گردد از این لاین ها در برنامه های اصلاحی کلزا استفاده گردد.