اثر شناوری جمعیت بر شکاف جمعیتی روز و شب کلان شهر تهران

در جامعه مدرن امروزی، جمعیت شناور، سفرهای روزانه بین محل اقامت و محل کار یا تحصیل خود داشته و هر روز در یک زمان معین بین شهرها و روستاها جابه‌جا می‌شوند. با گسترش کلان‌شهر تهران، بحث جمعیت شناور به‌ عنوان یکی از معضلات این شهر مطرح شد. جمعیت تهران روزها یک یا چندمیلیون نفر بیش از جمعیت شب این شهر است. برای نخستین‌بار پرسشی در سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 طراحی و محل کار و تحصیل افراد پرسش شد و در سرشماری 1390 برای محل کار و محل تحصیل دو پرسش جداگانه به‌ منظور بررسی جمعیت شناور طراحی شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی با هدف بررسی اثر شناوری جمعیت بر شکاف جمعیتی روز و شب کلان‌شهر تهران در سرشماری سال 1390 انجام شد.

در سال 1390 کلان‌شهر تهران حدود 72% جمعیت شهری استان و یک‌پنجم جمعیت شناور کل کشور را به خود اختصاص داده است. 78% به‌دلیل کار و 22% به‌دلیل تحصیل از سایر استان‌ها به کلان‌شهر تهران وارد می‌شوند و اغلب جمعیت شناور جمعیت جوان هستند. اکثر زنان جوان به ‌دلیل تحصیل و مردان به‌ دلیل کار به سمت تهران حرکت می‌کنند که این وضعیت متاثر از ویژگی‌های فرهنگی- اجتماعی جامعه است. مهم‌ترین دلیل جریان روزانه جمعیت به سمت تهران، کم‌هزینه‌تربودن سکونت و کمبود بستر اشتغال و امکانات آموزشی در شهرهای خوابگاهی است که تشدید نابرابری توسعه ناموزن کلان‌شهر تهران با سایر نقاط کشور از جمله شهرهای اقماری اطراف را نشان می‌دهد.