ارزیابی سیستمی راهکارهای سیاستی کاهش آسیب پذیری دشت سیستان به نوسان و کاهش منابع آب

با هدف توسعه تحلیل آسیب پذیری دشت سیستان به نوسانات و کاهش منابع آب رودخانه هیرمند از چارچوب آسیب پذیری فوزل با رویکرد برگشت پذیری گذار استفاده شده است. مولفه های اقتصادی- اجتماعی و بیوفیزیکی مطرح شده در این چارچوب، در مجموعه ای از زیرسیستم های مدل پویایی سیستم ها درنظر گرفته شده است. بر این اساس چهار سطح برگشت پذیری مرجع بر پایه آورد سالانه رودخانه هیرمند تعریف و مقادیر مشخصه های نگرانی تحت ساختار موجود منطقه تا افق 1430 مشخص شد. در ادامه، راهکارهای پیشنهادی در ساختار اقتصادی- اجتماعی تحت دو حالت بحرانی مخاطره کم آبی و نوسان جریان رودخانه به کار گرفته شدند. مقادیر مشخصه های نگرانی دو حالت مذکور با هریک از سطوح برگشت پذیری مرجع مطابقت داده شدند. نتایج حکایت از مناسب بودن گزینه سیاستی کاهش مصرف آب و اهمیت پیامدهای زیست محیطی مولفه بیوفیزیکی دارد. به نحوی که حالت های مخاطره کم آبی و نوسان جریان دارای درآمدهایی به ترتیب 9490 و 5100 میلیارد ریال (به قیمت پایه سال 1390) بوده اند ولی دارای جمعیت و سطح رفاهی یکسان هستند که علت آن به تامین 117 و 600 میلیون متر مکعب از نیاز زیست محیطی ارتباط دارد. مدیریت، توسعه و حمایت مستمر بخش صنعت قادر خواهد بود الگوی "موفقیت برای موفق ها" را برای بخش اجتماعی- اقتصادی سیستان به ارمغان آورد.