کارکرد لایه واژگانی در بیان ایدئولوژی حاکم بر مدایح علوی عبدالله الوایل الاحسائی

در سال های اخیر سبک شناسان متون ادبی با رویکرد سبک شناسی لایه ای، موفق به تحلیل و تفسیر باریک بینانه و دقیق تری از این متون شده اند؛ لذا بررسی لایه های مختلف سبکی، نقش موثری در کشف معانی و ایدیولوژی متون دارد. در میان لایه های چندگانه یک متن، لایه واژگانی کاربردی ترین لایه در تفسیر و بازتاب سبک و به تبع آن، جهان بینی شاعر است. پژوهش حاضر تلاش کرده است تا با دو رویکرد تحلیل زبانی- محتوایی و آماری به بررسی سبک شناسی لایه واژگانی و تحلیل ایدیولوژی حاکم بر مدایح علوی عبدالله الوایل الاحسایی شاعر عربستانی بپردازد. نتایج نشان می-دهد، با عنایت به اینکه ایدیولوژی و سبک شاعر رابطه مستقیمی با هم دارند، با بررسی سبک واژگانی اشعار مدحی الاحسایی شاهد تجلی دیدگاه های اعتقادی و دین محور از طریق واژه گزینی متناسب هستیم. واژگان این اشعار در چهار محور عینی و انتزاعی، رمزگان، عناصر اشاره گر زبانی و محور آرکاییسم مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. از یک طرف، بسامد بالای واژگان انتزاعی بیانگر عقیده محور بودن اشعار الاحسایی است و از طرف دیگر، کاربرد چشمگیر رمزگان شریعت و عناصر اشاره گر که به عنوان دلایل عقلی و نقلی در دفاع از عقیده وی به کار رفته اند، متضمن تاکید بر نهادینه ساختن مضامین دینی و عقیدتی شاعر است.