مدل برنامه درسی معنوی: یک پژوهش اکتشافی مبتنی بر نظریه داده بنیاد

پژوهش حاضر با هدف تعیین مقوله های اصلی و فرعی برنامه درسی معنوی به منظور ارایه مدل برنامه درسی معنوی با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شده است. داده های تحقیق از طریق مصاحبه با 14 نفر از خبرگان و صاحب نظران برنامه ریزی درسی شامل اعضای هیات علمی دانشگاه ها و دست اندرکاران برنامه ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش که با روش نمونه گیری هدفمند و زنجیره ای (گلوله برفی) انتخاب شدند، جمع آوری و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل و بر اساس آن مدل کیفی پژوهش طراحی گردید. به منظور سنجش روایی ابزار مصاحبه از روش روایی پاسخگو و برای سنجش پایایی ابزار مصاحبه از روش دوکدگذار استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مدل برنامه درسی معنوی دارای 5 مقوله اصلی، 29 مقوله فرعی و 97 خرده مقوله است که در قالب مدل پارادایمی شامل شرایط علی (نظام اسلامی، انسان اشرف مخلوقات و زندگی هدفمند و معنادار)، عوامل زمینه ای (عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، آموزشی و فردی)، شرایط مداخله گر (موانع فرهنگی، آموزشی، نگرشی، اجتماعی، خانوادگی، ساختاری و فردی)، راهبردهای تعاملی (ایجاد شناخت، آموزش، راهبردهای ساختاری، تعقل و خردورزی، هنر و زیبایی شناسی و عوامل دینی و مذهبی) و پیامدهای (فرهنگی، فردی، اجتماعی، ساختاری، اخلاق، ایمان، زندگی هدفمند و معنادار، شناخت) ارایه شده است.