ساخت و رواسازی مقیاس سنجش تفکر انتقادی مدیران

"تفکر انتقادی" مفهومی با کارکردهای بسیار پیچیده است که نحوه تعامل فکری و اجتماعی میان افراد و حوزه های مختلف در محیط اداری را مورد توجه قرار می دهد. هدف کلی مقاله حاضر، ساخت و اعتبار سازی مقیاس تفکر انتقادی است که قابلیت پیاده سازی و عملیاتی شدن را در مطالعه های میدانی فراهم آورد.

این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر روش توصیفی از نوع پیمایشی است. در این راستا با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای متون علمی و نظر صاحب نظران و مدیران، مباحث تفکر انتقادی مورد بررسی قرار گرفت، که در نهایت پرسش نامه محقق ساخته تفکر انتقادی به منظور کسب روایی و پایایی لازم توسط خبرگان تکمیل شد. ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 838/0 محاسبه گردید.

تحلیل عاملی گویه های تفکر انتقادی بیانگر آن بود که 896/98 درصد واریانس مورد نظر توسط مولفه های این پرسش نامه تبیین شدو پس از یک بار چرخش عوامل از نوع واریمکس، همبستگی میان هر گویه با هر مولفه در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن چهارده مولفه ی، آگاهی، استنباط، عقلانیت ارتباطی، گشوده ذهنی، پرسشگری، ارزیابی انتقادی، تجزیه و تحلیل، خود تنظیمی، انعطاف پذیری، نقد سازنده، استدلال، آزاد اندیشی، قضاوت و استنتاج به عنوان مولفه های تفکر انتقادی استخراج گردید.

با توجه به یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که تفکر انتقادی مفهومی چند وجهی و دارای ابعاد و مولفه های های بسیاری است. بنابراین نمی توان آن را با ابعاد و مولفه های خاص و محدود مورد مطالعه و بررسی قرار داد.