بررسی اثرات تحریک الکتریکی مستقیم مغزی بر شدت درد بیماران مبتلا به کمر درد مزمن: مروری نظام مند بر مطالعات گذشته

کمر درد یکی از شایع ترین اختلالات عضلانی اسکلتی در جوامع امروزی محسوب می گردد که می تواند منجر به بروز درد مزمن و در نتیجه بروز تغییرات پاتولوژیک عملکرد مغز در اغلب بیماران گردد. بنابراین برطرف نمودن عوامل محیطی و مرکزی درد مزمن بیماران به دنبال ابتلا به کمردرد مزمن با به کارگیری از مداخلات موثر از اهمیت بالایی برخوردار است. بر اساس شواهد موجود، نتایج برخی از مطالعات نشان دهنده اثرات مثبت تحریکات الکتریکی مستقیم مغزی بر درد مزمن این بیماران می باشد، در حالی که برخی دیگر از مطالعات، اثرات معنی داری از این مداخله را بر درد مزمن بیماران مبتلا به کمردرد مزمن گزارش نکرده اند. هدف از مطالعه حاضر، مروری سیستماتیک بر مطالعاتی است که به بررسی اثر تحریکات الکتریکی مستقیم مغزی بر شدت درد بیماران مبتلا به کمردرد مزمن پرداخته اند.

مواد و روش ها: 

جستجو در فاصله زمانی سال 2000 تا 2019 از بانک های اطلاعاتPubmed, Science Direct, Scopus,  MedLine, ProQuest, Cochrane, Google scholar, Embase, Ovid, WOS به عمل آمد. جهت بررسی کیفیت مقالات وارد شده از مقیاس PEDro استفاده شد.

یافته ها: 

از بین 177 مقاله، 7 مقاله که واجد شرایط مطالعه بودند، انتخاب گردیدند. از مهم ترین فاکتورهای تاثیرگذار در بروز تفاوت در نتایج مقالات، هم زمانی یا عدم هم زمانی استفاده از تحریکات الکتریکی مستقیم مغزی با درمان های محیطی صورت گرفته بود. بررسی و مرور نتایج مقالات نشان داد که تحریکات الکتریکی مغز به تنهایی اثر معنی داری بر شدت درد بیماران مبتلا به کمردرد مزمن نداشت و زمانی می توانست اثرگذاری معنی دار و ماندگاری بر کاهش شدت درد مزمن بیماران مبتلا به کمردرد داشته باشد که به همراه تحریکات الکتریکی محیطی و یا تمرینات استفاده گردد.

نتیجه گیری: 

تحریک الکتریکی مستقیم مغزی در ترکیب با مداخلات محیطی اثرات مثبت و ماندگاری بر روی پارامتر شدت درد در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن دارد. بنابراین توصیه می گردد که جهت کنترل شدت درد بیماران مبتلا به کمردرد مزمن، استفاده از تحریکات الکتریکی مستقیم مغز با مداخلات محیطی همراه گردد.