مفهوم پردازی روابط قدرت در فرایند پژوهش دانشگاهی

هدف پژوهش حاضر شناسایی ویژگی ها و مشخصات روابط قدرت در فرایند پژوهش دانشگاهی است. طرح پژوهش، کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی موستاکاس صورت گرفته است. برای گردآوری داده های کیفی، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته ای با 19 دانشجو و فارغ التحصیل دانشگاه تهران به صورت هدفمند و با استفاده از راهبرد نمونه گیری معیار انجام شده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش تجزیه وتحلیل استیوک-کولایزی-کین استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، تخصص، ساختار، شخصیت، فرصت، فرهنگ و منابع مالی، به عنوان منابع قدرت کنشگران دانشگاهی در فرایند پژوهش، اختیار، ایجاد وابستگی، فشار/اجبار، مذاکره/چانه زنی و نفوذ به عنوان راهبردهای قدرت در فرایند پژوهش، مدیریت برداشت و مشروعیت بخشی به عنوان مهم ترین تاکتیک های اعمال قدرت در فرایند پژوهش و انتظارات اجتماعی، پژوهش، دانشجو، رسانه، قانون، مدارج علمی بالاتر، نمره و گروه های آموزشی به عنوان ابزارهای اعمال قدرت شناسایی شدند. یافته های پژوهش نشان داد، کنشگران در فرایند پژوهش از این ویژگی ها بیشتر در جهت اهداف فردی و سودجویانه بهره می بردند و به نوعی از قدرت خود سوءاستفاده می کردند؛ بنابراین، یافته های پژوهش حاضر با ترسیم وضعیت وجود روابط قدرت در فرایند پژوهش، ضمن نقد و آسیب شناسی فرایند حاضر، داده های بسیار مفیدی برای کاربست در سیاست گذاری پژوهشی آموزش عالی به همراه داشته است.