ارزیابی برخی شاخص های کیفیت خاک در الگوهای کشت مخلوط لوبیا و بادرشبی و تلقیح میکروبی

کشت مخلوط در شرایط تلقیح میکروبی به عنوان روشی برای بهبود شاخص های کیفیت خاک مطرح است. از این رو، این پژوهش با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر برخی شاخص های کیفیت خاک تحت کشت گیاهان بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای اجرا شد. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتری، قارچ، باکتری + قارچ و شاهد) و الگوهای کشت مخلوط (یک ردیف لوبیا + یک ردیف بادرشبی (1:1)، دو ردیف بادرشبی + دو ردیف لوبیا (2:2)، دو ردیف بادرشبی + یک ردیف لوبیا (2:1)، یک ردیف بادرشبی + دو ردیف لوبیا (1:2)، خالص لوبیا و خالص بادرشبی) بودند. در پایان دوره رشد، تنفس پایه (BR)، تنفس برانگیخته (SIR)، کربن زیست توده میکروبی (MBC)، سهم متابولیک (CO2q) و فراهمی کربن (CAI) در خاک گیاه های لوبیا و بادرشبی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تمام شاخص های کیفیت خاک، تحت تاثیر الگوهای کشت و تلقیح میکروبی قرار گرفتند. مقادیر BR و SIR در خاک کشت مخلوط 1:2 در تلقیح ترکیبی باکتری و قارچ بادرشبی به ترتیب 1/21 و 1/17 برابر بیش تر از میزان آنها در تیمار کشت خالص بادرشبی بود. کشت مخلوط 1:2 همراه با تلقیح باکتری و قارچ، MBC را به ترتیب 1/11 و 1/24 برابر در خاک لوبیا و بادرشبی نسبت به کشت خالص افزایش داد. همچنین الگوهای مختلف کشت مخلوط و کودهای زیستی، موجب افزایش CAI و کاهش CO2q در خاک شدند. به طور کلی کاربرد کشت مخلوط و استفاده از پتانسیل ریزجانداران سبب بهبود شاخص های کیفیت خاک می شود.