اثر نسبت های افزایشی و جایگزینی در کشت مخلوط سورگوم علوفه ای (Sorghum bicolor L. Moench) و شبدر برسیم (.Trifolium alexandrinum L) بر تولید علوفه

به منظور ارزیابی تولید علوفه و نسبت برابری زمین در تیمارهای کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی دو گیاه سورگوم علوفه ای و شبدر برسیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال های زراعی 1395 و 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل هشت نسبت کشت مخلوط 75 درصد سورگوم + 25 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر و 25 درصد سورگوم + 75 درصد شبدر (به صورت جایگزینی)؛ 100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر و 100 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر (به صورت افزایشی) و کشت خالص سورگوم و کشت خالص شبدر برسیم بودند. در این تحقیق عملکرد علوفه خشک سورگوم و شبدر، عملکرد معادل سورگوم و شبدر، محتوای پروتئین خام، قابلیت هضم ماده خشک، عملکرد پروتئین خام، عملکرد ماده خشک قابل هضم و نسبت برابری زمین برای تولید علوفه خشک و پروتئین مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد معادل سورگوم، عملکرد معادل شبدر، پروتئین خام و ماده خشک قابل هضم (به ترتیب 37598، 17915، 3163 و 17754 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به دست آمد. کشت مخلوط 100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر نیز با تولید 16455 کیلوگرم ماده خشک قابل هضم در هکتار در گروه برتر قرار گرفت. بالاترین نسبت برابری زمین برای تولید علوفه خشک و پروتئین (به ترتیب 61/1 و 71/1) در کشت مخلوط افزایشی 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به دست آمد. تیمارهای افزایشی 100 درصد شبدر + 50 درصد سورگوم و 50 درصد شبدر+100 درصد سورگوم نیز نسبت های برابری زمین بالایی داشته و در گروه برتر قرار گرفتند. بر اساس نتایج این آزمایش، کشت مخلوط افزایشی 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به عنوان تیمار برتر شناخته شده و جهت توسعه کشاورزی پایدار در تولید این دو گیاه علوفه ای مناسب تر است.