مقایسه خصوصیات فنولوژیکی، مورفولوژیکی و پومولوژیکی شش ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی

حدود 25 درصد سطح زیر کشت باغ های درختان میوه هسته دار کشور به کشت زردآلو اختصاص دارد. با این حال، محصول تولیدی این باغ ها به دلیل استفاده از ژنوتیپ ها، همسانه ها و ارقام محلی کم بازده غالبا غیریکنواخت و فاقد کیفیت لازم برای عرضه در بازارهای جهانی است. برای رفع تدریجی این مشکل و افزایش نفوذ ارقام و ژنوتیپ های پربازده به عرصه تولید، ویژگی شش ژنوتیپ انتخابی (190، 269، 414، 464، 390 و 177) در مقایسه با رقم اردوباد-90 (به عنوان شاهد) با هدف ارزیابی سازگاری آن ها با شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 1396-1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان مطالعه گردید. این ژنوتیپ ها از حدود 15 سال قبل به روش به گزینی از داخل جمعیت زردآلوی آذربایجان انتخاب و مراحل مطالعاتی مقدماتی را در رویش گاه اصلی و باغ های کلکسیون و آزمایشی طی کرده بودند. نتایج نشان داد که از لحاظ تاریخ های گلدهی و رسیدن میوه بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری وجود دارد. به طوری که ژنوتیپ 269 زودگلده ترین (29 اسفند) و ژنوتیپ 190 دیرگلده ترین (8 فروردین) و از لحاظ زمان رسیدن، ژنوتیپ 177 زودرس ترین (دهه سوم اردیبهشت) و ژنوتیپ 190 دیررس ترین (دهه دوم تیرماه) بودند. هم چنین، ژنوتیپ 414 دارای بیشترین ارتفاع (57/302 سانتی متر)، عرض تاج (03/278 سانتی متر)، سطح مقطع تنه (75/42 سانتی متر مربع)، رشد رویشی سالیانه (98/58 سانتی متر) و شاخص اندازه (76/8 متر) بود. رابطه مستقیمی بین اندازه میوه، اندازه هسته و اندازه مغز وجود داشت، به طوری که بیشترین وزن میوه (65 گرم)، وزن هسته (49/3 گرم) و وزن مغز (93/1 گرم) مربوط به ژنوتیپ 414 بود. بیشترین میزان اسیدهای آلی کل (67/0 درصد) مربوط به ژنوتیپ 177، بیشترین میزان pH (97/4) در ژنوتیپ 390 و بیشترین عملکرد (66/20 کیلوگرم) در ژنوتیپ 190 بود. به طور کلی، ژنوتیپ 177، به دلیل زودرسی و تازه خوری، ژنوتیپ 414 به دلیل اندازه بزرگ میوه و ژنوتیپ 190 به دلیل دیررسی و عملکرد بالا در مقایسه با رقم اردوباد-90 (شاهد) قابل توصیه می باشند.