تاثیر کشت نشائی، تاریخ کاشت و برداشت بر عملکرد و کارائی مصرف آب چغندرقند پاییزه

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر کشت نشایی بر کارایی مصرف آب چغندرقندپاییزهدر شهرستان مهران واقع در استان ایلام، به صورت فاکتوریل دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 95 -1394 و 96-1395 اجرا شد. تیمارها شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (1 و 20 مهرماه، 10 و 30 آبان ماه) و رقم در دو سطح (شریف و اسپارتاک) به عنوان فاکتورهای اصلی و روش کاشت در دو سطح (کشت مستقیم بذر و نشاکاری) به عنوان فاکتور فرعی (اسپلیت در مکان) و زمان برداشت در سه سطح (5 و 25 اردیبهشت ماه و 15 خرداد ماه) به عنوان فاکتور فرعی فرعی (اسپلیت در زمان) اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس بر اساس امیدریاضی میانگین مربعات نشان داد که تاثیر سال بر صفات عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد شکرو عملکرد شکر سفید معنی دار بود اما تاثیری بر راندمان مصرف آب براساس عملکرد شکرسفید نداشت. تاریخ کاشت نیز بر عملکرد ریشه، عملکرد شکر و عملکرد شکرسفید اثر معنی‎دار داشت. تاثیر تاریخ برداشت بر عملکرد ریشه و عملکرد شکر معنی‎دار شد.راندمان مصرف آب براساس عملکرد شکرسفید در روش نشاکاری 1/60 کیلوگرم بر مترمکعب بود که 50 درصد نسبت به روش بذرکاری افزایش نشان داد.عملکرد ریشه در کشت نشایی 101 تن در هکتار بود (54 درصد افزایش نسبت به روش بذرکاری). بالاترین عملکرد شکرسفید با 14/08 تن در هکتار در روش نشاکاری، تاریخ کاشت اوایل مهرماه و تاریخ برداشت اواسط خردادماه بود (28 درصد افزایش نسبت به روش بذرکاری). با توجه به عملکردهای غیراقتصادی روش بذرکاری در کشت پاییزه چغندرقند استان، کاهش منابع آب، خسارت پرندگان مهاجر و محدودیت های فصل رشد به نظر می‎رسد کاشت نشایی چغندرقند می‎تواند راه کار مناسبی برای افزایش تولید شکر و راندمان مصرف آب باشد که با تکمیل امکانات مکانیزاسیون می‎تواند به عنوان روشی مطمین برای جایگزینی بذرکاری مطرح شود. با توجه به نتایج تحقیق شهرستان مهران نیز می‎تواند به عنوان منطقه مستعد توسعه کشت پاییزه چغندرقند مورد توجه قرار گیرد.