ردیابی باکتریوسین گروه IIa و IIb در سویه های بومی لاکتوباسیلوس جداسازی شده از محصولات لبنی سنتی

باکتری های اسیدلاکتیک، مولکول های پروتیینی ضد باکتریایی باکتریوسین با منشا ژنتیکی متنوع تولید می کنند. بنابراین، شناسایی رده باکتریوسینی این باکتری ها، می تواند منجر به درک درستی از عملکرد ضد باکتریایی این پپتیدها شود. هدف از این پژوهش غربالگری باکتری های اسیدلاکتیک بومی مولد باکتریوسین های زیرگروه IIa و IIb بود. ابتدا جدایه های با ویژگی ضد باکتریایی علیه دو باکتری شاخص لیستریا اینوکوا (Listeria innocua)و اشریشیا کولای (Escherichia coli) با استفاده از آزمون انتشار از دیسک غربالگری شدند. وزن مولکولی پپتیدهای ترشح شده از باکتری های اسیدلاکتیک در محیط کشت با روش ترسیب سولفات آمونیوم تخمین زده شد. برای شناسایی جدایه های لاکتیکی مولد باکتریوسین از توالی های بالادستی و پایین دستی ژن ساختاری باکتریوسین در واکنش زنجیره ای پلیمراز استفاده گردید. پنج جدایه اسیدلاکتیک با بیشترین قطر هاله عدم رشدی علیه دو باکتری شاخص گزینش و وزن مولکولی پپتیدهای ترشح شده توسط این سویه ها کمتر از 10 کیلودالتون برآورد گردید. توالی یابی محصول واکنش زنجیره ای پلیمراز منجر به شناسایی مناطق ژنی plnN،plnJK  وplnEF در جدایه N و مناطق ژنی plnJK  وplnEF در جدایه M گردید. بنابراین، جدایه M و N دارای باکتریوسین گروه IIb  بوده و از قابلیت خوبی برای استفاده در افزایش سطح کیفی فراورده های لبنی و غذای دام برخوردار می باشند. نتایج زیر هم چینی توالی های به دست آمده نشان داد که سویه های بومی موجود در ایران تشابه بسیار بالایی (99 درصد) با  لاکتوباسیلوس پلانتاروم (Lactobacillus plantarum) سویه های FQ و ATCC BAA-793 دارد. در صورت انجام آزمایش های تکمیلی در ارتباط با جداسازی باکتریوسین های موجود در سویه های بومی M و N، می توان از اثر مهاری آن ها علیه باکتری های بیماری زای غذایی استفاده نمود.