خودآیینی زن مسلمان: معناها و دشواری ها

مفهوم خودآیینی از عصر روشنگری تاکنون همواره از مهم ترین ارزش های اخلاقی و سیاسی در غرب قلمداد می شده است؛ ازاین رو فمینیست ها نیز به تفصیل آن را تحلیل و بررسی کرده اند. ایشان در آغاز خودآیینی را معادل حق انتخاب و مدیریت زندگی می دانستند و خواهان برخورداری زنان از آن بودند. بعدها با افزایش انتقادات به لیبرالیسم، خودآیینی نیز ارزشی مردانه و فردگرایانه قلمداد شد که درخور فمینیسم نیست. سپس برخی کوشیدند مفهوم خودآیینی را به گونه ای بازخوانی کنند که هم شامل واقعیت بنیادین ارتباطی بودن بشر شود و هم زنان را از لوازم سرکوبگرانه ارتباطات رهایی بخشد؛ درنتیجه امروزه ادبیات خودآیینی دربرگیرنده رویکردهای متنوعی همچون فرایندی، محتوایی، علی و تقویمی است که در مقاله حاضر به اختصار بررسی خواهند شد. بسیاری از این نظریه ها به نقش دین در زندگی زنان می پردازند و درباره خودآیینی زنان مسلمان قضاوت می کنند. نظر به این مباحث و نیز اهمیت خودآیینی در اندیشه سیاسی، نسبت خودآیینی با زن مسلمان و مسایل ناشی از این مفهوم نیز تحلیل و ارزیابی خواهد شد. این تاملات در مواردی گزارش رویارویی های رخ داده و در مواردی استنباط مواضع ممکن خواهد بود.