بررسی وضعیت و علل حذف گاوهای هلشتاین در گاوداری های صنعتی استان قزوین

یکی از تصمیمات مهم و پیچیده مدیریتی در گاوداری های صنعتی شیری که تا حد زیادی اقتصاد و سودآوری گله را تحت تاثیر قرار می دهد، حذف دام است. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف بررسی وضعیت و علل حذف گاوهای شیری هلشتاین در گاوداری های صنعتی استان قزوین انجام شد. برای انجام این تحقیق اطلاعات حذف مربوط به 35 گله صنعتی گاو شیری تحت پوشش اتحادیه دامداران استان قزوین در طول یک سال جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. گاوداری ها در 5 گروه (تیمار) شامل گروه با ظرفیت کمتر از 100 راس (پایین)، 200-100 راس (نسبتا پایین)، 500-200 راس (متوسط)، 1000-500 راس (نسبتا بالا) و بیش از 1000 راس (بالا) تقسیم شدند. داده های حاصل در قالب طرح کاملا تصادفی جهت بررسی وضعیت و علل حذف در قالب دو دسته اصلی حذف اجباری و اختیاری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد از نظر میانگین شکم زایش گاوهای حذفی بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری وجود داشت و با افزایش ظرفیت گاوداری شکم زایش گاوهای حذفی کاهش یافت (05/0p≤). میانگین شکم زایش گاوهای حذفی در گله های مورد مطالعه 92/3 بود. تفاوت معنی داری در درصد حذف گاوهای تازه زا، گاوهای شکم اول و همچنین درصد حذف گاوهای مولد (شیرده و خشک) بین تیمار های مختلف مشاهده نشد. 08/5 درصد از کل حذف گاوها در اثر ورم پستان بالینی بود و از نظر این بیماری تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. 25/1 درصد کل حذف در گله های گاو شیری مورد مطالعه  مربوط به بیماری لوکوز بود و از این نظر تیمار با ظرفیت نسبتا بالا و بالا با سایر تیمارها تفاوت معنی دار داشت (05/0p≤). تفاوت معنی داری در خصوص حذف گاوها در اثر بیماری های متابولیک مورد مطالعه شامل اسیدوز، جابجایی شیردان، کتوز/کبدچرب، تب شیر و نفخ بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد در گاوداری های بزرگ (بیش از 500 راس) گاوها زودتر از گله حذف  می شوند. همچنین نسبت حذف اختیاری در
گله های  مورد مطالعه 67/27 درصد بود و مهمترین عامل حذف در گاوداری های مذکور ناباروری و ناهنجاری های تولید مثلی با سهم 85/31 درصد بود.