بررسی سنگ شناسی و جایگاه زمین ساختی کانسار مس پورفیری سرچشمه، با تاکید بر گرانودیوریت و کوارتز چشمی پورفیری

کانسار مس پورفیری سرچشمه در بخش جنوب شرقی کمربند ارومیه-دختر و در کمربند دهج-ساردوییه واقع شده است. این کمربند با روند شمال غربی-جنوب شرقی در استان کرمان واقع شده و بیشترین حجم ماگماتیسم و نیز کانی سازی پورفیری را به خود اختصاص داده است. رخنمون های سنگی در محدوده معدن شامل استوک گرانودیوریتی سرچشمه و پورفیری دانه ریز تاخیری، توده های نفوذی گرانودیوریتی و کوارتز چشمی پورفیری، ولکانیت ‎ها یا سنگ میزبان آندزیتی و دایک های هورنبلند پورفیری، بیوتیت پورفیری و فلدسپار پورفیری با ترکیب دیوریتی است. همچنین توده های نفوذی گرانودیوریتی و کوارتز چشمی پورفیری پیش از توده های نفوذی کانی ساز (از جمله سرچشمه پورفیری و پورفیری دانه ریز تاخیری) تزریق شده اند. بر اساس بررسی های سنگ شناسی و ژیوشیمیایی، توده های نفوذی گرانودیوریتی و کوارتز چشمی پورفیری در محدوده سنگ های گرانودیوریتی حاصل از یک ماگمای کالک آلکالن قرار می گیرند و لذا توده های نفوذی مورد بررسی از نوع پرآلومینوس و پتاسیم بالا هستند. غنی شدگی عناصر LREE نسبت به HREE و عناصر LILE نسبت به HFSE، تشکیل ماگما را در پهنه فرورانشی تایید می کند؛ همچنین نسبت های عناصر نادر خاکی و کمیاب (از جمله: Ba/Nb، Ba/Ta، Sr/Y و...) بیانگر آن است که این توده های نفوذی در یک پهنه فرورانشی و از یک کمان ماگمایی غنی شده حاصل شده اند که این غنی شدگی می تواند ناشی از متاسوماتیسم شدید منبع گوشته ای با میزان پایین ذوب بخشی محل منشا و آلودگی ماگما با مواد پوسته ای و همچنین ماگماهای کالک آلکالن حاصل از میزان زیاد ذوب بخشی یا حاصل ذوب بخشی پوسته اقیانوسی نیوتتیس باشد. محیط زمین ساختی کانسار سرچشمه و توده های مورد بررسی، بیانگر یک محیط پس از برخوردی است که کانی سازی در آن صورت گرفته است.