تحولات دیدگاه صندوق بین المللی پول در مورد پیامدهای نابرابری

صندوق بین‌المللی پول در ژوین 2015 گزارش مهمی را با عنوان «علل وپیامدهای نابرابری درآمد: تصویری جهانی»[1] منتشر کرد (دابلا- نوریس و همکاران، 2015). انتشار این مقاله از سوی صندوق بین‌المللی پول که در سه دهه گذشته از مدافعان سرسخت سازوکار بازار و دولت حداقلی بوده است، با واکنش گسترده ای در میان سیاست‌گذاران، کارشناسان و اقتصاددانان مواجه شد و در مطبوعات ایران نیز انعکاس یافت. در این گزارش تاثیر نابرابری در توزیع درآمد بر کسب درآمدهای جدید، ثروت، بهره گیری از امکانات آموزشی و بهداشتی بررسی می شود. بخشی از گزارش نیز به مطالعه علل و ریشه های نابرابری می‌پردازد و در قسمت پایانی، با تاکید بر شواهد تجربی گسترده نشان داده می‌شود که نابرابری عامل محرک رشد اقتصادی نیست و برهمین اساس، توصیه هایی در جهت کاهش نابرابری ارایه شده است. در مطالعات قبلی صندوق بین‌المللی پول نشان داده شده بود که نابرابری درآمد در فرایند رشد تاثیر مثبت دارد؛ ولی در گزارش اخیر تصریح شد که ارتباط میان نابرابری و رشد منفی است و برای مثال، اگر سهم 20 درصد بالای درآمدی (گروه‌های ثروتمند) افزایش یابد، در میان‌مدت رشد تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا می‌کند. در مقابل، افزایش درآمد دو دهک پایین درآمدی (گروه‌های فقیر) با رشد بالای GDP همراه است. جمله آغازین گزارش: «باید سلامتی جامعه را نه بر مبنای وضعیت ثروتمندترین بخش جمعیت، بلکه بر اساس شرایط زندگی فقیرترین گروه‌ها بسنجیم» تاکیدی است بر اینکه نابرابری فزاینده در کشورها نشانگر بیماربودن جامعه است.