تغییرات فرم‏‏های هوموس در توده‎های راش و ممرز در جنگل دست نخورده و مدیریت شده (بررسی موردی: جنگل شصت کلاته گرگان)

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر عوامل محیطی و توده بر تغییرات انواع فرم های هوموس در جنگل‏ مدیریت شده و دست‎نخورده شصت‎کلاته گرگان انجام شد. ابتدا نقشه‏های زمین‎شناسی، خاک، توپوگرافی و تیپ درختی روی‎هم‎گذاری شده و واحدهای همگن تعیین شدند. در هر واحد نقشه سه قطعه نمونه 20×20 متر انتخاب شد و پنج نیم رخ هوموس در هر قطعه نمونه حفر شد. انواع فرم‎ هوموس در سطوح اصلی و ثانویه با استفاده از طبقه بندی جدید اروپایی، شناسایی شدند. عوامل محیطی و خصوصیات توده در هر قطعه نمونه به‎عنوان عوامل موثر بر تغییرات فرم هوموس بررسی شدند. از آزمون کروسکال والیس و الگوریتم جنگل تصادفی بر اساس میانگین شاخص جینی برای تحلیل استفاده شد. سه فرم هوموس اصلی و یازده فرم ثانویه در منطقه شناسایی شد به طوری که هوموس اصلی مول با 49 درصد و هوموس ثانویه الیگومول با 26 درصد فراوان ترین فرم های هوموس بودند. اختلاف معنی‎داری بین انواع فرم هوموس اصلی (p<0.05) و ثانویه (p<0.001) بین جنگل‏ مدیریت شده و دست نخورده مشاهده شد. تاثیر اغلب متغیرهای محیطی و خصوصیات توده بر تغییرات فرم های هوموس معنی دار بود.