تدوین الگوی روابط متقابل انسان و محیط با تاکید بر روانشناسی محیطی در خانه‏ های قاجاری (مورد: خانه ‏های قاجاری تبریز

هدف پژوهش حاضر ایجاد مدل و الگویی برای تحلیل روابط متقابل انسان و محیط با تاکید بر روانشناسی محیطی در خانه ‏های قاجاری تبریز است. بر این اساس، به دلیل نبود پایه نظری، محققان با استفاده از روش گراندد تیوری، اقدام به مفهوم ‏‏سازی این الگو بر مبنای خانه ‏های قاجاری تبریز نمودند. بر این اساس، جهت جمع‏ آوری داده‏ های مورد نیاز، از تعداد 25 خبره و کارشناس در حوزه روانشناسی محیطی و میراث تاریخی و معماری، مصاحبه ‏های عمیق به عمل آمد و تعداد 625 کد اولیه به دست آمد و این تعداد پس از مقایسه مقولات به 125 مقوله ثانویه کاهش یافت. در نهایت پس از غربال‏گری و کدگذاری محوری، مقوله‏ های ساخته شده شامل 3 مقوله اصلی با 40 زیر مقوله شدند. بر این اساس، عوامل علی، سه مقوله «نیازهای مادی و معنوی انسان» جهان‏بینی یا اندیشه انسان» و «کالبد محیطی» را شامل شدند. در رابطه با عوامل مداخله‏ گر عواملی نظیر" تجربیات گذشته"، " انگیزه ها"، " مکانیزم دفاعی ذهنی فردی"، "فرهنگ"، "باورها"، و... بدست ‏آمد. همچنین در زمینه عوامل زمینه ‏ای، عناصری همچون "نیازهای مادی"، " نیازهای ذهنی"، " نیازهای معنوی"، " زمینه های فردی اندیشه"،" زمینه های اجتماعی اندیشه" و... انتخاب شدند. در سطح راهبردها ، مقوله ‏هایی نظیر «تامین نیازهای انسان توسط خانه ‏ها»، «استفاده از نظرات متخصصان رشته ‏های گوناگون در طراحی»، «طراحی انسان‏ مدارانه با تاکید بر تعادل روابط انسان و محیط» و... شناسایی گردیدند.