تحلیل رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی: خوانشی ساخت گرایانه از منظر لوسین گلدمن

جامعه به عنوان بنیادی ترین عامل شکل دهنده ی فرهنگ و ساختار اجتماعی، حامل تمامی ابعاد فرهنگ، سیاست، هنر و ادبیات است. جامعه و فراورده های بشری در تقابلی همه جانبه در حال تولید و بازتولید هستند؛ بنابراین اجتماع، آن چهارچوب بنیادینی است که فعالیت ها و کنش های بشری را جهت می بخشد. هنر، به ویژه ادبیات، به مثابه ی یکی از تولیدات بشری، برخلاف تصور پیشین که آن را تنها محصول ذوق و خلاقیت و دارای جنبه ی تخیلی صرف می پنداشتند، کاملا در احاطه ی امر اجتماعی قرار دارد؛ برای تحلیل ادبیات باید دست به دامن نظریه های اجتماعی شویم و ادبیات را در داخل چهارچوب اجتماع بررسی کنیم. آنچه که داعیه دار این موضوع است، جامعه شناسی ادبیات تلقی می شود. پژوهشگران معتقدند عرصه ی جامعه شناسی ادبیات هر قصه و اثر ادبی دیگر، وقایع زمانه ی خود را بازگو می کند. هدف این مقاله بررسی ساختارهای ذهنی و زیبایی شناختی سازنده ی آگاهی جمعی موجود در رمان آخرین انار دنیا با تمرکز بر ساخت گرایی تکوینی لوسین گلدمن بوده است. در این شیوه، محتوای اثر ادبی و رابطه ی آن را با جامعه ای بررسی می کند که اثر در آن خلق شده است و به جای توصیف محتوای اثر ادبی به بررسی محتوا و رابطه ی آن با جهان نگری در یک دوران خاص می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در این رمان با سه دوره از تاریخ سیاسی-اجتماعی کردستان روبه رو هستیم. ادبیات خلق شده از نظر جان و صورت توامان شده با شخصیت هایی که هر کدام نماینده ی دوره ه ای خاص از تاریخ سیاسی-اجتماعی کردستان هستند. کردستان قبل از انتفاضه و بعد از انتفاضه که در آن جنگ داخلی روی می دهد و عارضه ها و پیامدهای سیاسی و اجتماعی بعد از شکل گیری ایده های سیاسی کردها.