ریخت شناسی مم و زین اثر احمد خانی بر اساس نظریه ی پراپ

ریخت شناسی قصه ها از آن دسته نظریاتی است که به صورت ساختاری به اثر ادبی (داستان) می پردازد و تلاش می کند داستان را بر مبنای نقش شخصیت ها و حرکت هایی که در آن وجود دارد، تحلیل ساختاری کند. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی و بر اساس تکنیک تحلیل محتوا، به شیوه ی منابع کتابخانه ای و بر مبنای نظریه ی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ، منظومه مم و زین احمد خانی (1706-1650) بر اساس داستان مم و زین، نوشته ی محمد سعید رمضان بوطی، تجزیه و تحلیل شده است. بر مبنای نتایج به دست آمده، داستان مم و زین دارای 21 خویشکاری از 31 خویشکاری پراپ است و دو داستان اصلی و درونی است. داستان اصلی، دارای 8 حرکت و داستان درونی 3 حرکت است. توالی خویشکاری ها، به ویژه در هفت خویشکاری آغازین، رعایت نشده و برخی از آنها در اواسط و اواخر داستان دیده می شود. همچنین 13 شخصیت در داستان اصلی و 7 شخصیت در داستان درونی در نقش های قهرمان، یاریگر قهرمان، شریر، یاریگر شریر و بخشنده و شاهزاده خانم ایفای نقش می کنند.