لیکدانەوەی شیعری «هەڵۆ»ی سوارە لە روانگەی پیکهاتەخوازییەوە

کارایی گیڕانەوە لە زمانی شیعردا لە کۆنەوە باو بووە و گیڕانەوە، گریدراو بە کۆنترین دەقەکانە و لە زۆربەی دەقەکانی وەک ییلیاد و یۆدیسەی هۆمیرۆس و بەردنووسەکانی گلگامیش و هتد، رۆڵی سەرەکیی بینیوە. لەم تویژینەوەیەدا سەرەتا یاوڕیکی کورت لە میژووی ریبازی پیکهاتەخوازی دەدریتەوە و پاشان بە پشت بەستن بە روانگەی نووسەری ناسراوی پیکهاتەخواز، گریماس، پیکهاتەی شیعری گیڕانەوەیی «هەڵۆ» ی سوارە ییلخانی زادە شرۆڤە دەکری. لە لیکدانەوەی یەو شیعرە بەهۆی یەوەی بنەمای چیرۆکی هەیە، هەر دوو توخمی «دەقی گیڕانەوە» و «چیرۆک بیژ» بوونیان هەیە و بە وردی تاوتوی دەکرین. لەم سەردەمەدا کەمتر رەخنەیەک هەیە کاریگەری و کاردانەوەی بیروڕای پیکهاتەخوازیی تیدا بەدی نەکردری. شیعری هەڵۆ، بریتییە لە دیمەن و روانگەی جیاواز و دژواز یان یامۆژگاری کە لە راستیدا تیشک دەخاتە سەر پانتایەکی بەرز و یارمانی لە تایبەتمندییەکانی مرۆڤ و یەو بابەتە وەک بایەخ بەرز دەنرخینی. ویکەوتنی هەڵۆ و قەلەڕەشە و یاکار و سروشت و رەوشی جیاواز و دژواز، بابەتی یەو شیعرە لەخۆ دەگری. رەوتی گیڕانەوە ناڕاستەوخۆ زەینی خوینەر بۆ لای خۆی رادەکیشی و دەیخاتە بیرکردنەوە. رەوتی چیرۆک لەم شیعرە جووڵەکردن لە یارامی و یۆقرەیی سەرەتایی بەرەو هەڵچوون  و پاشان گەڕانەوە بۆ یارامییە. یەو چیرۆکە خاوەنی کەسایەتییەکی (character) وا دەبینین کە بە شیوەیەکی کارا، کارتیکەریی لە سەر رۆح  و بیری خوینەر هەبی. دیالۆگ بە شیوازیکی یەدەبی بەڕیوە چووە و رۆل، شوین و پیگەی کەسایەتیی هەڵۆ و قەلەڕەشەی نواندووە و خوینەر لە دژایەتی هزر و تیڕامانی هەر دوو کەسایەتیی چیرۆک یاگادار دەکاتەوە. لایەنی کۆمەڵایەتی قارەمانی چیرۆک یەرینییە و بە شیوازیکی هونەری وینا کراوە. ژانری یەدەبی شیعری «هەڵۆ»، یەدەبیاتی فیرکاری) (Didactic Literature لە جۆری تەمسیل (Allegory)ە.