ارزیابی استعداد احداث سد زیرزمینی با بهره وری از روش سلسله مراتبی فازی در دشت کوهدشت

مدیریت آبخوان ها برای تامین نیاز آبی ساکنان از اهمیت بسیاری در مناطق خشک و نیمه خشک برخوردار است. هدف از مطالعه ی انجام شده، ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی و یافتن مکان های مناسب به منظور احداث سد زیرزمینی در دشت کوهدشت (غرب استان لرستان) است. در این مطالعه، از خصوصیت های شیمیایی آب زیرزمینی و بهره گیری از معیارهای شولر و ویلکوکس برای ارزیابی کیفیت منابع آب در بخش های شرب و کشاورزی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده مطلوبیت کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف مختلف است. به منظور شناسایی مکان های مناسب جهت احداث سد زیرزمینی از عامل هایی چون شیب، سنگ شناسی، کاربری اراضی، تراکم شبکه ی آبراهه، بارش، دما، فاصله از روستا ، چاه، گسل و چشمه استفاده شده است. پس از تهیه ی لایه های اطلاعاتی مختلف، نقشه هر یک از عامل ها به ترتیب با استفاده از منطق فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی، معیارسازی و وزن دهی شده است. ارزیابی عامل ها مختلف اثرگذار در تعیین مناطق مناسب برای احداث سد زیرزمینی نشان می دهد که سه عامل آبراهه، سنگ شناسی و شیب به ترتیب با وزن های 0/243، 0/206 و 0/153 بیش ترین تاثیر را در انتخاب محل بهینه دارا هستند. سپس با هم پوشانی نقشه های وزنی هر لایه در نرم افزار ArcGIS10 نقشه مناطق مناسب برای احداث سد زیرزمینی تهیه شده است. براساس نتایج به دست آمده، به ترتیب 20/35 ،15/90 ،14/92 ،26/28 و 22/54 درصد از مساحت منطقه در پهنه های خیلی نامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و خیلی مناسب برای احداث سد زیرزمینی قرار دارند. در نهایت، پس از پیمایش های پرشمار صحرایی، 6 مکان در پهنه خیلی مناسب برای احداث سد زیرزمینی انتخاب شده اند که این نقاط در مسیر آبراهه های با رتبه ی آب نگاری 4 و بالاتر قرار گرفته اند.