الگویی برای رتبه بندی چندشاخصی عملکرد بانک ها و موسسات اعتباری در ایران

از دیدگاه نظارت بانکی و مالی، توجه به عملکرد بانک ها و موسسات اعتباری و مقایسه عملکرد آن ها از طریق رتبه بندی به موضوعی ضروری و گریزناپذیر تبدیل شده است. همچنین آثاری که اطلاعات رتبه بندی عملکردی می تواند در اقتصاد داشته باشد، نیاز به این گونه اطلاعات برای درک صحیح از وضعیت اقتصادی کشور و تلاش برای بهبود آن و تخصیص بهینه و مناسب منابع احساس می شود. نظر به پایین بودن و نبود کارایی لازم در مدل های رتبه بندی تحقیقات گذشته، تک بعدی و تک معیاری بودن شاخص انتخاب در رتبه بندی سازمان مدیریت صنعتی، وجود ابهام و رویه های چندگانه موسسات رتبه بندی و همچنین استفاده از نسبت های مالی به تنهایی در پژوهش های قبلی، طراحی الگوی رتبه بندی عملکردی دقیق و جامع دارای ابعاد و وجوه مختلف ضروری تشخیص داده شد. برای بررسی موضوع، در تحقیق حاضر از معیارهای مالی و بانکی استفاده گردید. این تحقیق با استفاده از تکنیک پاپریکا الگوی ارزیابی چندشاخصی رتبه بندی عملکردی بانک ها را طراحی و کارآیی و نتایج رتبه بندی مدل ترکیبی را با مدل های تفکیکی با استفاده از تحلیل منحنی راک مقایسه نمود. جامعه آماری تحقیق شامل 26 بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی تجاری طی سال های 1394 تا 1397 است. بر اساس نتایج حاصل شده هریک از معیارهای رتبه بندی موردبررسی از مدل های تفکیکی در امتیاز حاصل از رتبه بندی ترکیبی تاثیری معنادار داشت. همچنین نتایج رتبه بندی های انجام شده در مقایسه زوجی مدل رتبه بندی ترکیبی با هریک از مدل های رتبه بندی به تفکیک، تفاوتی معنادار داشتند و در نهایت، توان توضیح دهندگی مدل ترکیبی معنا دار بود و این مدل نتایج رتبه بندی بانک ها و موسسات اعتباری را بهبود و ارتقا بخشید.