درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران از منظر مدل جامع دولت_ملت‎سازی

دولت_ملت سازی فرایندی است که از طریق انباشت متوازن قدرت مبتنی بر اشباع سرزمینی، ثبات سیاسی-اقتصادی و همبستگی اجتماعی معنی پیدا می کند. روند دولت-ملت سازی در ایران در دوره پهلوی نه تنها به پدیدار شدن دولتی کارآمد و متعهد نیانجامید، بلکه نقایص متعدد این روند، به شکاف روزافزون بین دولت و ملت و در نهایت به انقلابی بزرگ و سقوط این حکومت منجر شد. این مقاله با اتکا به روش توصیفی-تحلیلی در صدد پاسخ به این سوال است که؛‎ زمینه ‎های وقوع انقلاب اسلامی در ایران تا چه میزان متاثر از روند ناقص دولت_ملت‎ سازی در دوره پهلوی بوده و دلایل ارایه شده توسط نظریه‎ پردازان مختلف درباره این انقلاب، با کدام یک از شاخص‎های مدل جامع دولت-ملت سازی قابل تطبیق است؟ نتایج مطالعات نشان می‎دهد نظریه‎ پردازان ‎مختلف هر کدام به بخش از نواقص دولت‎-ملت‎سازی پهلوی پرداخته‎اند. اما الگوی جامع دولت-ملت‎سازی قادر است همزمان مجموعه‎ ای از این علل  درهم تنیده را تبیین ‎کند.