اثر کاربرد مایکوریزا بر برخی صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نهال های بلوط ایرانی (Quercus brantii) تحت شرایط تنش خشکی

تنش خشکی از محدودکننده ترین عوامل محیطی رشد گیاهان چوبی و غیرچوبی است. به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، استقرار، رشد و نمو درختان به ویژه نهال های جوان، به شدت تحت تاثیر کمبود آب است. از این رو به منظور مطالعه اثر تلقیح قارچ آرباسکولار مایکوریزا بر مقاومت به خشکی نهال های بلوط ایرانی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل اعمال تنش خشکی در دو سطح (آبیاری منظم و آبیاری نکردن) و قارچ مایکوریزا در دو سطح (تلقیح یا تلقیح نکردن با Funneliformis mosseae) بود. تحت تنش خشکی همه شاخص های رشد نهال ها از جمله محتوای آب نسبی، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، درصد ماده خشک و شاخص پایداری غشا کاهش یافت. تلقیح قارچ آرباسکولار مایکوریزا به طور معنی داری سبب بهبود درصد وزن خشک ریشه (1/4 درصد)، محتوای کلروفیل b (1/37 درصد)، محتوای فنول کل (100 درصد)، محتوای فلاونویید کل (53 درصد) و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل (4 درصد) نسبت به گیاهان تلقیح نشده شد. همچنین تلقیح مایکوریزا سبب افزایش محتوای آب نسبی، شاخص پایداری غشا، درصد وزن خشک اندام های هوایی، محتوای کلروفیل a و کل و محتوای کاروتنوییدها و کاهش محتوای پرولین برگ نهال های بلوط ایرانی چه در رژیم آبیاری منظم و چه در شرایط تنش خشکی شد. در مجموع، نتایج نشان داد که قارچ آرباسکولار مایکوریزا موجب بهبود شاخص های رشدی نهال های بلوط ایرانی از طریق بهبود روابط آبی گیاه و ترکیبات آنتی اکسیدان شد. از این رو تلقیح نهال های بلوط ایرانی قبل از کشت و استقرار آنها در محل اصلی پیشنهاد می شود.