جایگاه یقین در برهان نظم

یکی از راه‎های فکری خدا شناسی که برای عموم انسان‎ها قابل فهم است، تفکر در پدیده‎‏های عالم طبیعت است که از جهات گوناگون (حدوث، حرکت و...) می‎تواند راهگشای انسان در شناخت آفریدگار جهان باشد. یکی از برجسته‎ترین و نمایان‎ترین آنها، نظم و اتقان حاکم بر جهان است. از برهان نظم، تقریرهای مختلفی ارایه شده است که تقریر آن بر پایه قانون احتمالات، از آن جمله است. استاد شهید مطهری در آثار خود به تبیین این تقریر از برهان نظم پرداخته است؛ چنان که آن را بر اساس قانون سنخیت علی و معلولی نیز تقریر و تبیین کرده است. یقین حاصل از برهان نظم بر پایه قانون احتمالات، یقین معرفت‎شناختی و منطقی است، نه یقین روان‎شناختی که فاقد اررش منطقی و معرفت‎شناختی است. البته، یقین مزبور، یقین بالمعنی الاخص که در اولیات و فطریات وجود دارد نمی‎باشد، بلکه یقینی است در تراز یقین موجود در متواترات، تجربیات و حدسیات. اما یقین حاصل از برهان نظم بر اساس اصل سنخیت، یقین بالمعنی الاخص و همپایه یقین در اولیات و فطریات منطقی است. در این نوشتار، دو تقریر مزبور از برهان، تبیین و بررسی شده و به اشکالاتی که بر تقریر برهان نظم بر اساس قانون احتمالات وارد شده، پاسخ داده شده ا ست.