معرفی نقدها و نگارش ها پیرامون دائره المعارف لایددن در ایران

دایرهالمعارف لایدن به سر ویراستاری خانم جین دمن‌ مک اولیف در قالب 6 جلد و حدود هزار مقاله تنظیم شده است. چاپ آن از سال 2001 م از سوی انتشارات بریل شهر لیدن هلند آغاز شد و در سال 2006 م با چاپ جلد ششم پایان یافت. مدخل‌های لایدن چندین سال پس از نگارش به زبان فارسی ترجمه شدند. با توجه به این مهم که بیش تر نویسندگان این دایره‌المعارف غیر مسلمان هستند، برخی از مطالب صاحبان مدخل ها مورد تایید مسلمانان نیست. این امر موجب شده طی سال های مختلف با نقدهای زیادی روبرو شود که تاکنون بیش از 60 مقاله در نقد این دایره‌المعارف در ایران یافت شده است و در آینده تعداد آن بیش تر هم خواهد شد. افزون بر آن مذهب نویسندگان مسلمان لایدن، سنی است که موجب شده مدخل های لایدن بر اساس منابع اهل تسنن نوشته شود. این مقاله، به شمارش مقالات نقد شده بر لایدن در ایران پرداخته و ضمن توضیح اندکی پیرامون این مقالات، آن ها را معرفی می کند. هدف نگارنده بیان این مهم است که اگر سر ویراستار محترم در نگارش این دایره‌المعارف از پژوهش گران مهم اسلامی بهره می‌برد، با توجه به فراوانی آنان که مقاله به آن پرداخته است، خطاهای کمتری در آن رخ می‌داد. چرا که عمده اشکالات این دایره‌المعارف عدم تتبع جامع و کامل، آشنا نبودن به برخی منابع مهم، اکتفا کردن به منابع اهل‌سنت و کم‌توجهی به منابع شیعی و بهره نگرفتن از روایات اهل بیت پیامبر اکرم9 است. البته در مواردی نگارش مدخل با غرض و سوء نیت انجام شده است.