زیست کارتن خوابی؛ از تلاش ناگزیر برای بقا تا بازسازمان‏ یابی اجتماعی

هدف این مقاله مطالعه تجربه زیست کارتن خوابی بر مبنای ویژگی ها، تمایزها و شرایط حاکم بر آن است. نظام اجتماعی و سازمان موجود در پاتوق های کارتن خوابی از الگوی رشد شهری، نظام قدرت حاکم بر آن و کنش های متقابل همگنان طردشده از متن شهر در قلمرو پاتوق متاثر ‏است. این پژوهش به روش کیفی و مبتنی بر تکنیک تحلیل مضمون انجام شده است. به این منظور، مصاحبه‎ های عمیق نیمه ساختاریافته با سی ودو کارتن خواب در شش پاتوق کارتن خوابی (مبتنی بر نمونه گیری هدفمند) صورت گرفته و داده‎های حاصل با استفاده از نرم افزار مکس کیودی ای مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‎ها نشان می دهد پاتوق های کارتن خوابی قلمروهایی معیشت محور، برخوردار از نظام عرفی تقسیم کار با درجاتی از روحیه جمع‎گرایانه هستند که ترکیبی از احساس نیاز به همبستگی اجتماعی، عواطف فردی، حمایت، تسکین آلام و درمجموع هویت بخش را برای ساکنان به همراه دارد. نظام اجتماعی پاتوق «پیشکسوت سالار» و تا حد زیادی مبتنی بر امکان اعمال قدرت فیزیکی و کنترل جریان مواد مخدر در آن است. حدود قابل توجهی از آزادی عمل در حوزه کنش های فردی که با معیارهای رسمی می توان آن ها را صورت‎هایی از نابهنجاری به حساب آورد، در پیوند با تامین حداقلی از هرآنچه تداوم حیات را برای کارتن خواب ممکن می سازد، نوعی جاذبه مضاعف را برای این قلمروها به همراه دارد. درمجموع می‎توان از منظری درون نگرانه، پاتوق را به عنوان یک اجتماع محلی غیررسمی و برخوردار از پویایی و نه صرفا تجمعی از افراد منحرف و نابهنجار، به حساب آورد.