الگوی بومی کاهش شکاف دیجیتالی در ایران (مورد مطالعه: روستاهای استان قم)

گفتمان معاصر جامعه شناسی تکنولوژی، اگرچه مفاهیم متعددی را در دستور کار خود قرار داده، اما شکاف دیجیتالی همچنان ازجمله جستارهای مهم این عرصه است. در این میان اگرچه ضریب نفوذ اینترنت در مناطق روستایی رشد یافته، اما باید توجه داشت که رویکردهای نوین به شکاف دیجیتالی، باعث طرح مباحث جدیدی ازجمله «ICT» روستایی، سطح سواد دیجیتالی وچیستی الگوی بومی موثر در کاهش آن، ومباحثی که به گونه ای دقیق تر مبحث شکاف دیجیتالی را درایران تبیین می نمایند، شده است. مقاله حاضر بر آن است تا مبحث شکاف دیجیتالی را در روستاهای استان قم مورد کاوش قرار دهد. پویش علمی حاضر به دنبال یافتن الگوی بومی شکاف دیجیتالی درروستاهای استان قم می باشد. لذا داده های خود را با استفاده از روش دلفی جمع آوری نموده و از تکنیک سلسله مراتبی فازی و تاپسیس فازی استفاده نموده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کارشناسان و مدیران ارشد حوزه ICT روستاهای استان قم بوده و در این میان حجم نمونه به دلیل محدود بودن جامعه آماری، به تعداد 33 نفر بسنده شده که با روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شده است. نتایج تحقیق پس از محاسبات دو مرحله ای دلفی، دستیابی به مدل مفهومی تحقیق شامل 9 معیار و 42 زیرمعیار و 36 راهبرد گذراز شکاف دیجیتالی می باشد که طی محاسبات سلسله مراتبی فازی، زیرمعیارها نرمالیزه واز لحاظ وزنی اولویت بندی گردیدند. بر اساس یافته های تحقیق، شناخت فرهنگ روستاها و ارتباطات اجتماعی حایز بالاترین رتبه وزنی، و کسب وکارها با شناسایی آن ها در توسعه اقتصاد روستایی و همچنین هوشمند شدن کسب وکار دارای پایین ترین رتبه وزنی می باشند. نتایج کیفیت سنجی راهکارها در پرتو تکنیک تاپسیس فازی حاکی از آن است که تشویق اپراتورها به سرمایه گذاری دراولویت اول و استفاده از نیروهای متخصص جهت ارایه آموزش مفاهیم فن آوری اطلاعات به کارشناسان در سازمان در نازل ترین سطح از اولویت قرار دارد.