مقایسه کارایی جلب کننده های مختلف در شکار مگس جالیز Dacus ciliatus (Diptera: Tephritidae) در شهر کرمانشاه

مگس جالیز،Dacus ciliatus ، یکی از مهمترین آفات گیاهان جالیزی است که لارو با تغذیه از میوه آن را غیر قابل استفاده می کند. اثر جلب کنندگی ملاس چغندرقند، پروتئین هیدرولیزات، استات آمونیوم، سرکه سیب، مخمر جو (با غلظت پنج درصد)، محرک غذایی آمونیا و فرومون جنسی مگس جالیز، با استفاده از تله مکفیل در یک مزرعه خیار در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال 1397 بررسی شد. تله ها روی پایه های چوبی به ارتفاع یک متر آویزان شده و حشرات شکار شده هفتگی شمارش شدند. نتایج نشان داد که ملاس چغندرقند، پروتئین هیدرولیزات، مخمر جو، استات آمونیوم، فرومون مگس جالیز، سرکه سیب و محرک غذایی آمونیا به ترتیب در جلب حشرات بالغ بیشترین تاثیر را داشتند. بالاترین میزان شکار حشرات غیر هدف از راسته های Diptera، Lepidoptera، Hymenoptera، Coleoptera و Thysanoptera در تیمار مخمر جو مشاهده شد. کمترین میزان شکار حشرات غیر هدف در تیمارهای، فرومون مگس جالیز (15/0 ± 98/0)، محرک غذایی آمونیا (17/0 ± 03/1) و استات آمونیوم (25/0 ± 17/1) دیده شد اما تفاوت معنی دار آماری بین این تیمارها وجود نداشت. نوسانات جمعیت حشرات بالغ مگس جالیز در تیمارها و تاریخ های مختلف نمونه برداری الگوی متفاوتی را نشان داد. بیشترین و کمترین فراوانی جمعیت در ماه های مهر و تیر با میانگین شکار هفتگی 3/36 و 5/0 مگس بالغ ثبت شد. بطور کلی ملاس چغندرقند، پروتئین هیدرولیزات و مخمر جو با غلظت پنج درصد به عنوان تیمارهایی با کارایی بالاتر و اقتصادی برای جلب و کنترل مگس جالیز در مزرعه خیار پیشنهاد می شوند.