اثرات باکتری Bacillus velezensis UTB96 در کاهش توکسین زرالنون ناشی از قارچ Fusarium graminearum جدا شده از گندم

گندم در معرض آلودگی به بیمارگرهای قارچی و مایکوتوکسین های تولیدی آنها قرار دارد. در این بین، توکسین استروژنیک زرالنون یکی از معروف ترین توکسین هایی است که توسط قارچ عامل بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم (گونه Fusarium graminearum) در گندم تولید می شود. آلوده شدن گندم و محصولات غذایی بدست آمده از آن به زرالنون و خطرات ناشی از آن برای سلامت انسان و دام سبب شده است تمهیدات مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولو ژیکی برای کاهش میزان آلودگی به این توکسین اتخاذ شود. جدایه F. graminearum تهیه شده از کلکسیون آزمایشگاه بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر به منظور انجام این پژوهش استفاده شد. بر اساس روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، جدایه F. graminearum مورد بررسی توانایی تولید توکسین زرالنون را دارا بود. نتایج آزمایشات بیوکنترلی و کشت متقابل قارچ F. graminearum و جدایه باکتری Bacillus velezensis UTB96 نشان داد که این جدایه از باکتری منجر به کنترل رشد قارچ تا 40 درصد می گردد. همچنین، ترکیبات خارج سلولی بدست آمده از این جدایه باکتری توانایی کنترل قارچ را تا 5/54 درصد داشت. بعلاوه، این باکتری توانایی کاهش زرالنون تا 79 درصد را دارا بود. برعکس، جدایه باکتری Bacillus subtilis UTB1 در کاهش میزان زرالنون در شرایط آزمایشگاه در سطح یک درصد تفاوت معنی داری نشان نداد. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق، جدایه باکتری Bacillus velezensis UTB96 توانایی کنترل قارچ عامل بلایت فوزاریومی سنبله گندم و همچنین کاهش میزان توکسین زرالنون را دارا می باشد، لذا می تواند بعنوان عامل بیوکنترل مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.