تحلیل و بررسی کنایات دیوان دانش مشهدی

کنایه یکی از عناصر صور خیال برای زیبایی آفرینی کلام است که شاعران به منظور کشف معانی نهفته در سخن از آن بهره می گیرند. «دانش مشهدی» گونه های مختلف تصویر پردازی را برای القای معانی به کار گرفته است. گاه هدف شاعر فقط پوشیده سخن گفتن بوده وگاهی کنایه را به همراه آرایه های دیگر ادبی مثل تلمیح، تشبیه، تجرید، تداعی و... به کار برده است. در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی انواع کنایه در دیوان دانش مشهدی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های پژوهش بیانگر این است که هر سه قسم کنایه از جهت دستوری، شامل: کنایه های فعلی، صفت و موصوف در دیوان دانش مشهدی کاربرد داشته و بسامد کنایه فعلی بیشتر از سایر کنایه ها می باشد. از نظر وضوح و خفا کنایه ایماء به خاطر آسانی فهم بیشتر از سایر اقسام کنایه ها، مورد توجه شاعر بوده است و اغلب کنایه ها مورد استفاده شاعر از نوع کنایه قریب می باشد که به راحتی مخاطب معنی آن را در می یابد.