رفتارشناسی تحلیلی از رهبری اخلاق مدارانه امام علی (ع) مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه؛ مطالعه موردی فتنه خوارج

شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش از به دست گرفتن حکومت و مدیریت و تطبیق آن با پس از رهبری اش می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی اش را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی علیه السلام در قامت یک زمامدار می کوشد با تاکید بر تقدم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اسلامی مورد تاکید در خلافتش، همانی است که در دوره پیش از حکومتش قابل رفتارشناسی است. جنگ با خوارج، گرچه پیامدهای ناگواری ایجاد کرد، اما رهبری اخلاق مدار می کوشد ابتدا با اصول اخلاقی مناسب، از بروز جنگ پیش گیرد و پس از جنگ نیز با رفتار اخلاق مدار با دشمنان خویش، نشان دهد که انسانیت برمحور اخلاق بر دیندار بی اخلاق ترجیح و برتری دارد. مقاله پیش رو به تبیین تیوری نوین در حوزه تیوری های رهبری پرداخته است. یافته های این پژوهش که با رویکردی توصیفی و تحلیلی و بیشتر بنابر منابع اهل سنت صورت پذیرفته است، چنین تبیین می کند که گزاره ه ای این اخلاق مداری و نیز کارکرد سلبی و ایجابی این رفتار می تواند جامعه تحت امر زمامدار را اخلاق محور سامان دهد، گفت و گو بر پایه گزاره های خاص اخلاق مدار، تن دادن به خواسته های اصلاح گرایانه بنابر بر اقتضایات موجود، استفاده از راهکارهای مناسب برای اسکات خصم جهت ممانعت از تشنج بیشتر جامعه، حفظ حرمت کرامت انسانی و پاسداشت حقوق افراد مخالف و شبه مخالف نه بر پایه خویشاوندی و سابقه حضور در عرصه های مختلف سیاسی، می تواند کشمکش به وجود آمده در جامعه را با رفتار اخلاق مدار زمامدار دفع کند.