شناسایی جایگاه های ژنومی کنترل کننده صفات فنولوژیک و مورفولوژیک در ژنوتیپ های جو (.Hordeum vulgare L) با استفاده از تجزیه ارتباطی

نقشه یابی ارتباطی روش مناسبی جهت شناسایی جایگاه صفات کمی بر اساس عدم تعادل لینکاژی است که در تشریح صفات پیچیده ژنتیکی کارآیی بالایی دارد. این روش ابزار قدرتمندی جهت تشریح صفات پیچیده زراعی و شناسایی آلل های موثر در صفت مورد نظر محسوب می شود. در این تحقیق، نقشه یابی ارتباطی کل ژنوم در 148 ژنوتیپ جمعیت جو بهاره انجام شد. ارزیابی فنوتیپی در قالب طرح آلفا لاتیس در دو تکرار در دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک انجام شد و صفات روز تا گرده افشانی، روز تا رسیدگی، طول دوره پر شدن دانه، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن هزاردانه و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. تجزیه ارتباطی بین نشانگرها و داده های فنوتیپی، براساس مدل خطی مخلوط همراه با  ماتریس Q و ماتریس K انجام شد و در مجموع 28 جایگاه ژنومی (QTL) در ارتباط با صفات مورد ارزیابی شناسایی شدند. برای صفت روز تا گرده افشانی، یک جایگاه ژنومی پایدار روی کروموزوم 5H (76/74 سانتی مورگان) شناسایی شد. سه جایگاه ژنومی پایدار روی کروموزوم های 4H (08/125 و 64/120 سانتی مورگان) و 5H (76/74 سانتی مورگان) برای صفت دوره پر شدن دانه شناسایی گردید. یک QTL روی کروموزوم 2H (87/10 سانتی مورگان) در ارتباط با صفات روز تا گرده افشانی،طول دوره پر شدن دانه و وزن هزار دانه شناسایی شد. یک QTL روی کروموزوم 4H (08/125 سانتی مورگان) با صفات روز تا گرده افشانی، دوره پر شدن دانه، طول برگ پرچم و وزن هزاردانه در ارتباط بود. مکان های مشترک برای صفات یاد شده احتمالا ناشی از اثر پلیوتروپی و یا پیوستگی بین مکان های ژنی کنترل کننده صفات مورد نظر بوده و فرضیه هم مکانی یا چند اثره بودن QTL ها را تقویت می کند.