بررسی تاثیر سبک رهبری تبادلی و هوشیاری ایمنی به عنوان پیش بینی آسیب شغلی در کارکنان مرکز بهداشت آبادان

مخاطرات شغلی از عمده ترین مشکلات بهداشت شغلی می باشند. سیستم های بهداشتی و درمانی مانند دیگر محیط های کاری پر خطر در معرض عوامل خطرناکی قرار دارند. مخاطرات شغلی با ایجاد آسیب های شغلی می توانند بر عملکرد کارکنان تاثیر گذاشته و زندگی افراد شاغل در این محیط ها را به خطر اندازند. امروزه مخاطرات شغلی مرتبط با کار از اهمیت زیادی برخوردارشده است.بر اساس قانون بهداشت و ایمنی شغلی،بیماری شغلی به عنوان یک بیماری است که درمحل کار ناشی از قرار گرفتن در معرض هر یک از مخاطرات فیزیکی ،شیمیایی و یا عامل بیولوژیکی ایجاد شده ،به طوریکه مکانیسم های فیزیولوژیکی طبیعی آسیب دیده اند و سلامت فرد شاغل دچار اختلال شده است.زیرا این مخاطرات می توانند علاوه بر بروز بیماری هایی مانند اختلالات اسکلتی عضلانی،مشکلات شنوایی ،سرطان،مشکلات روانی ،عوارض قلبی عروقی و غیره باعث حذف نیروی کار شده و از طرفی با ایجاد هزینه های درمانی خسارت مالی زیادی به سیستم اقتصادی جامعه تحمیل می نمایند.همچنین مخاطرات شغلی با ایجادآسیب های شغلی می توانند بر عملکرد پرسنل تاثیر گذاشته و خطر فرسودگی شغلی را افزایش و باعث کاهش رضایت شغلی می شوند.لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک رهبری تبادلی در پیش بینی آسیب های شغلی درکارکنان مرکز بهداشت آبادان  انجام شد.

این مطالعه توصیفی بر روی 135 نفر از کارکنان مرکز بهداشت شهرستان آبادان در سال 97-96 انجام گرفت، که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. اجرای پروژه با استفاده از مقیاس سبک رهبری تبادلی سرپرست (Bass & Avolio.1990)، پرسشنامه هوشیاری ایمنی (Westaby & Lee. 2003) و پرسشنامه رویداد های مرتبط با ایمنی و آسیب های شغلی (Barling. et al. 2002) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نگارش 18 و نرم افزار معادلات ساختاری انجام گرفت.

یافته ها نشان داد که سبک رهبری تبادلی سرپرست با هوشیاری ایمنی و رویداد های مرتبط با ایمنی با آسیب های شغلی رابطه معنی داری دارد(05/0 >p) ،همچنین تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که با افزایش یک واحد سبک  رهبری ، هوشیار ایمنی 3/0 واحد افزایش پیدا می کند . همچنین با افزایش یک واحد رویدادهای مرتبط با ایمنی ، آسیب درمحل کار 8/2 واحد افزایش پیدا می کند.برای سایر شاخص ها تاثیر معنی داری پیدا نشد.

بر اساس یافته های پژوهش کارکنان مراکز بهداشتی همواره در معرض مخاطرات شغلی بالقوه ای قرار دارند و در شرایط آسیب پذیری فعالیت می کنند که این می توانند تاثیر منفی بر سلامت جسم و ذهن کارکنان این محیط ها داشته باشد.همچنین سبک رهبری تبادلی مدیران موجب تقویت ارتباطات ایمنی در میان مدیران و کارکنان سازمان می شود. وقتی کارکنان حمایت مدیران خود را درک کنند و به این نتیجه برسند که مدیران سازمان به بهزیستی و ایمنی آنها اهمیت می دهند تمایل آنها به حفظ هوشیاری ایمنی بالا می رود.لذا به مدیران سازمان ها توصیه می شود با هزینه کردن بودجه مناسب جهت فراهم نمودن تجهیزات لازم ،نسبت به کاهش مخاطرات شغلی کارکنان مراکز بهداشتی درمانی اقدام نمایند.