واکاوی تغییرات زمانی و مکانی روزهای گرد و غبار در فلات مرکزی ایران

پدیده گرد و غبار به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با سلامت عمومی جامعه دارد از اهمیت خاصی برخوردار است. محققان زیادی به دنبال روش های کاهش اثرات مضر این پدیده هستند. به همین منظور داشتن اطلاعات کافی درباره ماهیت الگوی مکانی و زمانی این پدیده برای همه پژوهشگران از اهمیت خاصی برخوردار است. پدیده گرد و غبار از خطرات طبیعی و مرسوم فلات مرکزی ایران است. در این مطالعه با استفاده از کدهای 06 و 07 اخذشده از 50 ایستگاه سینوپتیک واقع شده در منطقه موردمطالعه به واکاوی آماری در مقیاس سالانه و ماهانه در دوره آماری 2006 الی 2018 پرداخته شد. همچنین الگوی مکانی روزهای گرد و غبار با دیدهای افقی کمتر از 1000 متر ، 1000 تا 1500 متر و 1500 تا 3000 متر در منطقه موردمطالعه ترسیم شد. نتایج نشان داد در دید افقی کمتر از 1000 متر،  ایستگاه زاهدان با 113 روز و همچنین ایستگاه طبس با 91 روز گرد و غبار از فراوانی بالاتری برخوردار هستند. ضمنا ایستگاه های زاهدان و شهر رضا با تعداد روزهای گرد و غبار 91 و 55 روز با دید افقی بین 1000 تا 1500 متر نیز دارای بالاترین فراوانی روزهای گرد و غبار در منطقه موردمطالعه بودند. همچنین نتایج نشان داد که ایستگاه های سینوپتیک طبس با 661 روز ، اراک با 528 روز و زاهدان با 511 روز گرد و غبار بادید افقی 1500 تا 3000 متر در دوره آماری مطالعه (2018-2006) از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. همچنین نتایج بررسی فصلی روزهای گرد و غبار در دوره آماری مدنظر، نشان داد، فصل بهار با بیش از 46 درصد بیشترین وقوع گرد و غبار را داشته است. واکاوی آماری ماهانه مشخص گردید، بیشترین رخداد گرد و غبار در خرداد و اردیبهشت ماه ثبت شده است. نتایج بررسی پهنه بندی تغییرات مکانی روزهای گرد و غبار نشان داد با توجه به گستردگی منطقه الگوی مکانی منظمی وجود ندارد. اما به طورکلی در هر سه سطح دید افقی تمرکز این پدیده بیشتر قسمت های جنوب شرقی منطقه موردمطالعه است.