ارتباط معنویت با سلامت جسمانی: مطالعه مقطعی در مراجعه کنندگان به مراکز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 1398

معنویت عاملی است که می‌تواند مبنایی برای اعتقادات و ذهنیت فرد باشد و از طریق تاثیر بر مغز و سیستم عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی موجب سلامت و یا بیماری فرد شود. مطالعه حاضر به‌منظور بررسی وضعیت سلامت معنوی و ارتباط آن با وضعیت سلامت جسمانی مراجعه‌کنندگان به مراکز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 98-1397 طراحی و اجرا شده است. 

این پژوهش مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش تمامی مراجعه‌کنندگان به مراکز بهداشتی-درمانی شرق شهر تهران در سال 1398 بود. نمونه‌گیری در سه مرکز جامع سلامت در بازه زمانی یک ماهه به‌صورت پوآسون و به‌شیوه دردسترس با رضایت مراجعان انجام شد. در پایان، 522 نفر در حضور محقق پرسش‌نامه‌ها را تکمیل کردند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه 20 سوالی استاندارد سلامت معنوی پالوتزین و الیسون استفاده شد و داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون من‌ویتنی، آزمون کروسکال-والیس و آزمون کای‌اسکویر تجزیه و تحلیل شد. درنهایت، مقدار 05/0 P< معنی‌دار در نظر گرفته شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها:

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، سلامت معنوی با تعداد دفعات سرماخوردگی افراد شرکت‏کننده در سال تفاوت معنی‌دار نشان داد (019/0P=). علاوه‌براین، بین امتیاز سلامت ‌مذهبی با بیماری‌های مزمن شرکت‌کنندگان نیز تفاوت معنی‌دار بود (028/0P=). آزمون تعقیبی این تفاوت امتیاز را بین گروه بیماری قلبی‌-عروقی و هیپرلیپیدمی با گروه‌های دیگر نشان داد. به این صورت که میانگین امتیاز سلامت معنوی و سلامت مذهبی و وجودی در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی‌-عروقی و هیپر‌لیپیدمی کمتر از گروه‌های دیگر بود.

نتیجه‌گیری:

یافته‌ها نشان می‌دهد سلامت جسمی می‌تواند با سلامت معنوی در ارتباط باشد و امکان ابتلا به بیماری در افرادی که از نظر سلامت معنوی در سطح بالایی ارزیابی شوند کمتر است. علت آن نیز تاثیر‌پذیری مغز و سیستم عصبی و اندوکرین و ایمنی بدن از ذهن است؛ مبنای ذهن و افکار انسان نیز نظام اعتقادی، باورها و فرهنگ او است.